Een toekomstbestendig sociaal domein

Wat speelt er?

Terug naar navigatie - Wat speelt er?

Ondersteuning bieden aan inwoners die dit nodig hebben én een financieel evenwicht bereiken in het sociaal domein: dat is waar we in Berkelland voor staan. We willen dat onze inwoners zo lang, zo vitaal en zo actief als mogelijk mee kunnen doen en zelf regie voeren. We willen dat onze jongeren veilig en ‘zo thuis mogelijk’ kunnen opgroeien en zich kunnen ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen. We gaan voor de effectiefst mogelijke hulp en ondersteuning en voor zo min mogelijk kosten. We zijn ons er wel van bewust dat we door openeinderegelingen hier zelf beperkte invloed op hebben. Om te zorgen dat de geboden zorg van goede kwaliteit is en rechtmatig wordt ingezet wordt een eerste aanzet gedaan om de capaciteit rondom toezicht uit te breiden. Daarnaast is regionaal besloten om de inkoop jeugdhulp en Wmo niet te verlengen per 1 januari 2026. Er is gestart met een nieuw inkooptraject waarin we rekening houden met de beweging naar inzet vanuit de sociale basis en waar nodig geïndiceerde ondersteuning en zorg (collectief gaat voor individueel).

De huidige uitgangspunten in het sociaal domein blijven onverminderd van kracht: positieve gezondheid, normaliseren, de-medicaliseren, meer inclusiviteit en werken vanuit de bedoeling. Deze zijn leidend in de transformatie van het sociaal domein. In onze visie blijft centraal staan dat we hulp en ondersteuning bieden aan wie dat écht nodig heeft. Dit is leidend in de opgave om hulp en ondersteuning nu én in de toekomst betaalbaar en beschikbaar te houden. Dit vraagt een gedrags- en cultuurverandering, waarin we als overheid minder overnemen van wat inwoners zelf kunnen. Om deze ontwikkeling te realiseren wordt er in het sociaal domein gewerkt aan een visie en uitvoeringskader voor de sociale basis. Deze is leidend voor de uitvoering van de welzijnstaken, de inrichting van de dorpskamerfunctie en de herijking van subsidies. Daarnaast bieden het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA) mogelijkheden om te werken aan de beweging van zorg naar gezondheid.

Wat betreft de inventarisatie van de gemeentebrede besparingsmogelijkheden heeft het programma “een toekomstbestendig sociaal domein” een bijdrage kunnen leveren van € 400.000 voor 2025. De tweede fase volgt. Daarnaast blijven we op de ingezette koers van het versterken van de sociale basis en de actieve casusregie in de uitvoering.

Speerpunt

Terug naar navigatie - Speerpunt

Gelijke kansen en toegankelijkheid. (050.010)

Terug naar navigatie - Gelijke kansen en toegankelijkheid. (050.010)

Wat willen we bereiken?

We ondersteunen inwoners die dit nodig hebben en zorgen voor optimale afstemming tussen regelingen vanuit verschillende wetten. We stimuleren inwoners de regie over hun leven en gezondheid te houden of te herwinnen als dat nodig is. In plaats van voor iedere afwijking van het ‘normale’ een aparte (en veelal duurdere) oplossing te bedenken, willen we naar een inclusieve samenleving waarin dat niet nodig is. We gebruiken actief ervaringsdeskundigheid van inwoners. We willen dat nieuwkomers, zowel mensen die inburgeren als vluchtelingen, zo goed mogelijk ondersteund worden in onze gemeente.

Wat gaan we daarvoor doen?

Een sterke sociale basis gericht op preventie en gezondheid. (050.020)

Terug naar navigatie - Een sterke sociale basis gericht op preventie en gezondheid. (050.020)

Wat willen we bereiken?

Het huidige systeem van hulp en ondersteuning loopt vast. Zorgvragen nemen toe, de beroepsbevolking en dus ook het zorgpersoneel neemt af, informele hulp en naoberschap staan onder druk en de wachtlijsten nemen toe. We kunnen niet alles met (meer) ondersteuning oplossen en dat is ook niet noodzakelijk. Door meer te investeren in preventie kunnen we voorkomen dat problemen ontstaan of erger worden. Door in te zetten op wat mensen wél kunnen en hoe ze zelf regie houden op het leven in plaats van ons te richten op wat de problemen zijn, kunnen we toe met minder hulp en ondersteuning. De afgelopen jaren hebben we ons geconcentreerd op het uitvoeren van de wettelijke (zorg)taken. De focus is daarmee sterk gericht op individuele hulpverlening. Hierdoor is de collectieve benadering en het besef wat inwoners met elkaar en voor elkaar kunnen doen wat naar de achtergrond verschoven. Daarbij willen we een sociale basis die niet op zichzelf staat, maar nadrukkelijk een actieve rol heeft bij het voorkomen van zwaardere inzet binnen het gehele sociaal domein. Hierbij is het van belang om de rol van de gemeente binnen de sociale basis te beschrijven. Preventie staat daarin centraal.

GALA en IZA zetten in op de verschuiving van zorg naar preventie. In Berkelland wordt, in samenwerking met regiopartners uit zorg en welzijn, invulling gegeven aan het versterken van de sociale basis. We willen daarbij een bijdrage leveren aan het beschikbaar en betaalbaar houden van de zorg.

Wat gaan we daarvoor doen?

Uitvoering van de WMO. (050.030)

Terug naar navigatie - Uitvoering van de WMO. (050.030)

Wat willen we bereiken?

We willen een zorg- en hulpverleningsstelsel waarin inwoners geholpen worden met kwalitatief goede en effectieve hulp, dat -ook op langere termijn- betaalbaar is. Daarbij staat de bedoeling centraal. Met andere woorden, het gaat om wat inwoners echt nodig hebben en niet om de regels. We realiseren ons dat onze directe invloed beperkt is, doordat we te maken hebben met landelijke wet- en regelgeving.

We zetten de aanpak voort waarin de samenleving, onze partners, het eigen netwerk én de individuele inwoners een gezamenlijke rol en gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben. Hulp en ondersteuning zijn hierin niet een doel, maar een middel voor inwoners die het (nog) niet lukt op eigen kracht volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Ondersteuning is nadrukkelijk gericht op versterking van de eigen kracht. Daarmee blijft onze focus gericht op onze integrale toegang (Voormekaar en Fijnder), het behalen van doelen en resultaten en de samenwerking tussen voorliggende voorzieningen en zorgaanbieders.

Daarnaast verwachten we gewijzigde landelijke wetgeving voor het abonnementstarief (het tarief dat inwoners betalen voor Wmo voorzieningen). Deze wetgeving over de huidige inkomensonafhankelijke eigen bijdrage heeft gezorgd voor een grote toename van zorggebruik bij Hulp bij het Huishouden. De voorgenomen wijziging maakt het mogelijk dat per 2026 een vorm van inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage gevraagd kan worden voor de hulp bij het huishouden. In 2025 bereiden we dit voor.

We willen tot een beheersbaar Sociaal Domein komen en zo reëel mogelijk begroten. We gebruiken hiervoor een combinatie van onze eigen historische gegevens en het voorspelmodel van de VNG, waarin demografische ontwikkelingen worden meegenomen.

Wat gaan we daarvoor doen?

Uitvoering van de Jeugdwet. (050.040)

Terug naar navigatie - Uitvoering van de Jeugdwet. (050.040)

Wat willen we bereiken?

We blijven werken aan de 3 doelstellingen die betrekking hebben op jongeren die jeugdhulp nodig hebben (vastgesteld door de gemeenteraad, december 2021):

  • Zoveel mogelijk jongeren met jeugdhulp wonen ‘zo thuis mogelijk’.
  • Alle jongeren met jeugdhulp (inclusief jeugdbescherming) krijgen de juiste zorg op de juiste plek.
  • Alle jongeren vanaf 16 jaar met jeugdhulp hebben perspectief op werk, onderwijs, eigen woonruimte, relatie.

Wat gaan we daarvoor doen?

Een robuuste uitvoering en toegang. (050.500)

Terug naar navigatie - Een robuuste uitvoering en toegang. (050.500)

Wat willen we bereiken?

Onze Voormekaar Teams zijn de kern van de uitvoering van de Wmo en Jeugdwet. We vertrouwen op de bestendiging van de huidige aanpak en onze leidende principes over de eigen verantwoordelijkheid van inwoners enerzijds en formele zorg anderzijds. Elke inwoner kan contact opnemen met Voormekaar (VMK). Uitgangspunt is en blijft: laagdrempelig, toegankelijk en klantvriendelijk. De inwoner hoeft zijn verhaal maar één keer te vertellen. We zijn ook de toegangspoort voor vragen op het gebied van werk en inkomen; we werken hierin nauw samen met Fijnder.

Er vindt een integrale intake plaats, zodat we een goed beeld krijgen van de leefwereld van de inwoner. We zetten in op preventie: via de Toegang wijzen we de weg en stimuleren we inwoners om hun eigen mogelijkheden te benutten, gebruik te maken van hun eigen netwerk en van voorliggende voorzieningen. We signaleren schulden in een vroeg stadium en bieden ondersteuning om erger te voorkomen. We zijn aanwezig binnen het onderwijs en in de kernen (inloop). Vanuit VMK is er in 2 kernen een praktijkondersteuner jeugd (POH-jeugd) ingezet om lichte ondersteuning te bieden aan jongeren. Doel is om de eerstelijns jeugdzorg vanuit de huisartsenpraktijk te versterken en te verbinden met het brede veld van de jeugdhulpverlening, waardoor de jeugdige laagdrempelig passende zorg krijgt, de huisarts wordt ontlast en onnodige dure zorg wordt voorkomen. Voor volwassen inwoners kunnen we Welzijn op Recept aanbieden. In het geval er uit de integrale intake blijkt dat er meer nodig is, dan vindt er een onderzoek plaats door een casusregisseur. De casusregisseur kan hulp op maat inzetten als dit noodzakelijk is, en voert daarna regie op de voortgang van het zorgtraject en volgt of de resultaten behaald worden. Uitgangspunt is: zo licht, kort en dichtbij als mogelijk, zwaarder en specialistisch waar noodzakelijk.

De nieuwe aanbesteding geeft ons de mogelijkheid om een deel van de inzet die we nu in regionaal verband inkopen, op termijn vanuit een sterke lokale sociale basis in te zetten.

Wat gaan we daarvoor doen?

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten?

Toelichting verschillen groter dan € 250.000 tussen 2024 (na bestuursrapportage) en 2025

  • Activiteit 050.010.020: Bij de jaarrekening 2023 is het restant budget van Ondertussen Groep overgezet naar 2024. Voor 2025 zijn de lasten nog niet bekend. Daarnaast wordt in 2024 € 95.000 aan jeugdhulp GGZ verstrekt aan minderjarige vluchtelingen (AMV Rekken). Voor PRJCT Talent in Actie is de provinciale subsidie van € 100.000 naar 2024 overgezet, deze subsidie stopt in 2025.
  • Activiteit 050.010.050: In 2024 zijn er baten en lasten met betrekking tot de specifieke uitkeringen voor de opvang van Oekraïners begroot. De baten en lasten voor 2025 zijn nog niet bekend.
  • Activiteit 050.020.020: In 2024 zijn er baten en lasten met betrekking tot de inzet van incidentele NPO middelen (Nationaal Programma Onderwijs) begroot. 
  • Activiteit 050.020.030: Op basis van de gevraagde bijdrage 2025 aan de GGD stijgen de lasten met € 60.000 door indexering. Daartegenover zijn er in 2024 incidentele lasten en baten vanuit de specifieke uitkering (SPUK) GALA/IZA.
  • Activiteit 050.030.010: Omdat we het voorspelmodel VNG hanteren is voor 2025 sprake van een autonome groei in lasten van € 165.000. In de PPN2025 is hiervan al € 124.000 opgenomen op basis van een eerdere versie van het voorspelmodel. Resteert nu nog een bedrag € 41.000.
  • Activiteit 050.040.010: Wij nemen deel aan een bovenregionale samenwerking (56 gemeenten) om hoogcomplexe zorg met verblijf (essentiële functies) blijvend beschikbaar te stellen. Lasten voor deze deelname bedragen € 181.000.
Bedragen x €1.000
Overzicht van baten en lasten per activiteit Realisatie 2023 2023 (Na bestuursrapportage) 2024 (primitief) 2024 (Na Bestuursrapportage) 2025 (primitief) 2026 (primitief) 2027 (primitief) 2028 (primitief)
Lasten
050.010.010 Flankerend beleid nieuwkomers -76 -154 -116 -116 -116 -116 -116 -116
050.010.020 Er is een integraal programma dat richting geeft aan de koers voor inburgering -899 -1.223 -924 -1.541 -974 -974 -974 -974
050.010.030 Toegankelijkheid, kansengelijkheid en inclusie -405 -489 -519 -532 -522 -522 -522 -522
050.010.050 Opvang vluchtelingen Oekraine -4.266 -3.345 -18 -5.598 -568 -18 -18 -18
050.020.010 We ondersteunen mantelzorgers en vrijwilligers -44 -173 -123 -123 -123 -123 -123 -123
050.020.020 We zetten in op het welzijn en de gezondheid van onze jeugd -1.910 -1.822 -1.946 -2.301 -1.921 -1.921 -1.921 -1.921
050.020.030 We zetten in op het welzijn en de gezondheid van onze inwoners -1.012 -1.009 -916 -1.619 -1.194 -1.028 -1.028 -1.028
050.030.010 We bieden onze inwoners maatschappelijke ondersteuning -12.060 -10.993 -12.016 -13.431 -13.473 -13.473 -13.473 -13.473
050.030.020 We ontwikkelen met ZOOV een nieuw concept voor vraagafhankelijk vervoer -960 -882 -982 -1.073 -982 -982 -982 -982
050.030.030 We verbinden waar nodig zorg en veiligheid voor passende ondersteuning van inwoners -35 -76 -76 -77 -146 -146 -146 -146
050.040.010 We bieden onze jonge inwoners en hun ouders/verzorgers jeugdhulp -12.811 -10.688 -11.562 -13.822 -13.846 -13.246 -13.246 -13.246
050.040.020 We verbeteren de samenwerking tussen ouders, school, politie en hulpverleners -109 -47 -47 -47 -47 -47 -47 -47
050.040.030 Leerlingenvervoer en vraagafhankelijk jeugdvervoer zijn beschikbaar binnen onze gemeente -1.004 -969 -1.147 -1.076 -1.147 -1.147 -1.147 -1.147
050.050.010 covid-regelingen -14 0 0 0 0 0 0 0
050.500.010 Loonkosten -6.082 -6.082 -5.740 -5.740 -6.155 -6.155 -6.155 -6.155
050.500.020 We versterken onze region. samenwerking en zoeken verbanden wanneer dit onze effectiviteit verbetert -293 -280 -318 -371 -361 -361 -318 -318
050.500.030 We hebben oog voor de tevredenheid van onze inwoners -27 -15 -15 -68 -15 -15 -15 -15
Totaal Lasten -42.007 -38.245 -36.466 -47.537 -41.590 -40.274 -40.231 -40.231
Baten
050.010.020 Er is een integraal programma dat richting geeft aan de koers voor inburgering 439 623 601 782 601 601 601 601
050.010.030 Toegankelijkheid, kansengelijkheid en inclusie 388 333 333 343 333 333 333 333
050.010.050 Opvang vluchtelingen Oekraine 6.673 3.316 68 5.338 68 68 68 68
050.020.020 We zetten in op het welzijn en de gezondheid van onze jeugd 111 0 0 305 0 0 0 0
050.020.030 We zetten in op het welzijn en de gezondheid van onze inwoners 769 0 0 504 0 0 0 0
050.030.010 We bieden onze inwoners maatschappelijke ondersteuning 659 465 465 500 500 500 500 500
050.030.020 We ontwikkelen met ZOOV een nieuw concept voor vraagafhankelijk vervoer 130 107 74 45 74 74 74 74
050.040.030 Leerlingenvervoer en vraagafhankelijk jeugdvervoer zijn beschikbaar binnen onze gemeente 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal Baten 9.169 4.843 1.540 7.817 1.575 1.575 1.575 1.575
Gerealiseerd saldo van baten en lasten -32.838 -33.402 -34.926 -39.720 -40.016 -38.700 -38.657 -38.657
Onttrekkingen
050.710.010 Reserves 221 1.129 0 820 748 43 0 0
Totaal Onttrekkingen 221 1.129 0 820 748 43 0 0
Stortingen
050.710.010 Reserves 0 -609 0 0 0 0 0 0
Totaal Stortingen 0 -609 0 0 0 0 0 0
Mutaties reserves 221 521 0 820 748 43 0 0

Kaders die de raad heeft vastgesteld

Terug naar navigatie - Kaders die de raad heeft vastgesteld
  • Visienota 'Meedoen naar vermogen'
  • Beleidskader Participatiewet
  • Koersdocument Doorontwikkeling Voormekaar
  • Beleidskader volksgezondheid 2017-2020 'Positieve gezondheid en preventie'
  • Regiovisie Opvang en Bescherming in de Achterhoek
  • Beleidskader Samen Denken Samen Doen
  • Uitvoeringsprogramma Sociaal Domein 2018-2020
  • Beleidskader preventie 2021-2025
  • Lokale inclusie agenda 2020-2022