Financiering

'Geld lenen kost geld!'

In deze paragraaf wordt ingegaan op het treasurybeleid en de wijze waarop dit in de begroting is opgenomen. De financieringsparagraaf geeft daarnaast inzicht in de rentelasten, het renteresultaat, de financieringsbehoefte en de wijze waarop de rente aan grondexploitaties en taakvelden wordt toegerekend.
Het gemeentelijke treasurybeleid is opgenomen in de financiële verordening 2024 en het treasurystatuut 2018.

Een belangrijk onderdeel voor de randvoorwaarden van het treasurybeleid is de renteontwikkeling. De korte rente is in 2024 gedaald. De rente die we bij het Rijk ontvangen was begin 2024 3,906 % en aan het eind van het jaar 2,905%. In het 2e deel van 2024 hadden we een ruimere liquiditeitspositie bij het Rijk. Dit leverde ondanks een dalende rente toch een mooie rentebate op. De rente op de kapitaalmarkt was ook minder stabiel in 2024. Aan het begin en einde van het jaar relatief laag en hoger in het midden van 2024. Per saldo was er sprake van een stijging. Richting einde van het jaar kwamen de tarieven van leningen met verschillende looptijden meer uit elkaar te liggen. We hebben in 2024 geen nieuwe langjarige leningen aangetrokken.

Onze liquiditeitspositie is verbeterd gedurende 2024. Het 1e deel van het jaar zijn er nog kasgeldleningen aangetrokken. Dit was in het 2e deel van 2024 niet meer nodig. De ontvangen bedragen uit het btw-compensatiefonds en voor de opvang Oekraïners medio 2024 hadden veel invloed op de positieve ontwikkeling van de liquiditeitspositie. Ondanks dat de BNG Bank besloot de hybride lening niet af te lossen is het niet nodig geweest financiering aan te trekken in 2024.

In het treasurystatuut staat dat de financieringsfunctie dient tot het beschermen tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s, liquiditeitsrisico’s en valutarisico’s. Hierna wordt aangegeven in welke mate deze risico’s zich voordoen en op welke wijze deze risico’s worden beheerst.

Omschrijving (toelichting)

Met de kasgeldlimiet wordt een beperking opgelegd aan de omvang van de netto vlottende schuld. Deze bedraagt 8,5% van het begrotingstotaal bij aanvang van het begrotingsjaar. Voor 2024 is dat 11,5 miljoen (135,4 miljoen x 8,5%). In het 1e deel van 2024 zijn er nog kasgeldleningen aangetrokken. In de 2e helft van 2024 was dat niet meer nodig. Hierdoor bleven we ruim onder de kasgeldlimiet.

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

De renterisiconorm bepaalt het maximum aan leningen met een rente typische looptijd van 1 jaar of langer die geherfinancierd moeten worden of waarvan de rente herzien moet worden. Deze bedraagt 20% van het begrotingstotaal bij aanvang van het begrotingsjaar. De ontwikkeling van de renterisiconorm is in onderstaand overzicht weergegeven.

Excel-tabel

Er is in 2024 geen lange financiering aangetrokken en er hebben alleen reguliere aflossingen van de bestaande leningportefeuille plaatsgevonden. Er bleef daarom voldoende ruimte onder de renterisiconorm.

Koersrisico's
Koersrisico’s worden gelopen op deelneming door daling van de waarde van de aandelen. Ultimo 2024 bezat de gemeente aandelen in de volgende partijen:
Twence, Agem, BNG Bank, Alliander, de Laarberg en Twente Milieu.

De koersrisico’s op deze deelnemingen worden laag ingeschat.

Kredietrisico's
Kredietrisico’s worden gelopen bij het uitzetten van overtollige middelen en het verstrekken van leningen en garantstellingen. Kredietrisico’s worden beperkt door de eisen die de Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) stelt en door de specifieke eisen die de gemeente stelt aan de partij waaraan middelen worden verstrekt.

Eventuele tijdelijke overtollige kasmiddelen zullen worden uitgezet in overeenstemming met de wettelijke kaders voor het schatkistbankieren.

Hieronder een overzicht van de verwachting van de verstrekte leningen in 2024.

Liquiditeitsrisico's
De gemeente beperkt haar interne liquiditeitsrisico’s door haar treasuryactiviteiten te baseren op de liquiditeitsplanning.

Valutarisico's
Valutarisico’s worden in de gemeente uitgesloten door uitsluitend leningen te verstrekken, aan te gaan of te garanderen in euro’s.

Rentelasten
De rentelasten in de begroting zijn gebaseerd op de langlopende leningen en geraamde financieringsbehoefte. De financieringsbehoefte wordt bepaald door de ontwikkeling van de reguliere exploitatie, het investeringsplan en de mutaties op de grondexploitatie. 
De werkelijke rentelasten in 2024 waren € 1.184.500 voor verwachte rentelasten. Hieronder de stand van de lening portefeuille begin en eind 2024.

Rentebaten
De rentebaten betreffen de inkomsten uit: 

• Personeelshypotheken: € 44.643
• Verstrekte leningen: € 1.212.684

Doorberekende rente/renteresultaat
In de begroting wordt rente doorberekend aan de grondexploitatie en aan taakvelden. Er wordt uitgegaan van totaal financiering. Dit houdt in dat aangetrokken leningen betrekking hebben op alle activiteiten van de gemeente. De wijze waarop er wordt doorberekend is als volgt:

Grondexploitatie

De aan de grondexploitatie doorberekende rente is in overeenstemming met de voorschriften van het BBV. Het percentage wordt berekend op basis van het gewogen gemiddelde rentepercentage van de bestaande leningenportefeuille, naar verhouding vreemd vermogen/totaal vermogen. Voor 2024 is deze 1 %.

Taakvelden
Aan taakvelden wordt rente toegerekend op basis van een omslagpercentage.
Het begrote omslagpercentage wordt berekend door de totale begrote rentelasten te delen door het begrote saldo van de investering op 1 januari van het begrotingsjaar. Als de afwijking bij realisatie tussen de werkelijke rentelasten en de voor gecalculeerde toegerekende rentelasten groter is dan 25% moet er gecorrigeerd worden. Die afwijking is bij ons meer dan 25% Daarom is er een herrekening doorgevoerd voor de toe te rekenen rente. In de herberekening is een percentage van 0% toegepast. (In de begroting 2024 is een percentage van 0,25% aangehouden). 

Renteresultaat
Het renteresultaat geeft het saldo weer van rentelasten en toegerekende rente aan taakvelden. Het renteresultaat maakt onderdeel uit van de algemene dekkingsmiddelen.