Financiering

'Geld lenen kost geld!'

In deze paragraaf wordt ingegaan op het treasurybeleid en de wijze waarop dit in de begroting is opgenomen. De financieringsparagraaf geeft daarnaast inzicht in de rentelasten, het renteresultaat, de financieringsbehoefte en de wijze waarop de rente aan grondexploitaties en taakvelden wordt toegerekend.
Het gemeentelijke treasurybeleid is opgenomen in de financiële verordening 2020 en het treasurystatuut 2018.

Verwachte renteontwikkeling
De Europese Centrale Bank (ECB) geeft aan nog steeds te willen zorgen voor een gunstig financieringsklimaat. Dit impliceert dat het de bedoeling is dat de rente de komende jaren laag blijft. De ECB blijft een ruim monetair beleid voeren. Zowel de interbancaire als lange rentetarieven blijven laag volgens de prognose. In de tabel hieronder een gemiddelde verwachting van een aantal systeembanken. (bron: Thesor Marktperspectief aug. 2020).

 

Verwachte liquiditeitsontwikkeling
In de liquiditeitsplanning is een daling van ongeveer 40 miljoen euro te zien over 2022. Dit is een forse daling die met name wordt veroorzaakt door uitgaven op geplande investeringen (o.a. investeringen in onderwijs, sport en niet uitgevoerde investeringen uit 2021. Omdat er sprake is van een grote stijging van de financieringsbehoefte is dit niet alleen op te vangen met het aantrekken van kort geld (we zouden de kasgeldlimiet dan overschrijden). Daarom verwachten we ook een lange financiering van 20 miljoen euro aan te trekken in 2022. Gezien de verwachte renteontwikkeling (constant laag) zullen de extra rentelasten niet hoog zijn. Bij de verwachte rentestanden levert kort financieren extra rentebaten op.

In het treasurystatuut staat dat de financieringsfunctie dient tot het beschermen tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s, liquiditeitsrisico’s en valutarisico’s. Hierna wordt aangegeven in welke mate deze risico’s zich voordoen en op welke wijze deze risico’s worden beheerst.

 

Rente risico
Voor het renterisicobeheer worden de normen gehanteerd conform de Wet FIDO. Het gaat hierbij om de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. De kasgeldlimiet en de renterisiconorm hebben allebei als doel de leningenportefeuille te behoeden voor een onverantwoord grote gevoeligheid voor rente fluctuaties.

Met de kasgeldlimiet wordt een beperking opgelegd aan de omvang van de netto vlottende schuld. Deze bedraagt 8,5% van het begrotingstotaal bij aanvang van het begrotingsjaar. Voor 2022 is dat: € 10,9 miljoen (€ -127.160.000 x 8,5%). Gezien de zeer lage en soms zelf negatieve rente op kortlopend geld wordt bij de financiering zo veel mogelijk gebruikgemaakt van de ruimte onder de kasgeldlimiet.

De renterisiconorm bepaalt het maximum aan leningen met een rente typische looptijd van één jaar of langer die geherfinancierd moeten worden of waarvan de rente herzien moet worden. Deze bedraagt 20% van het begrotingstotaal bij aanvang van het begrotingsjaar. De ontwikkeling van de renterisiconorm is in onderstaand overzicht weergegeven.

Hierbij is rekening gehouden met een aan te trekken lening van 20 miljoen euro in 2022 (aflossingstermijn: 10 jaar). Ook dan blijft er voldoende ruimte onder de risiconorm.

Koersriscico's
Koersrisico’s worden gelopen op deelneming door daling van de waarde van de aandelen. Ultimo 2020 bezat de gemeente aandelen in de volgende partijen:
Twence, AGEM. BNG Bank, Alliander, de Laarberg.

De koersrisico’s op deze deelnemingen worden laag ingeschat.

Kredietrisico's
Kredietrisico’s worden gelopen bij het uitzetten van overtollige middelen en het verstrekken van leningen en garantstellingen. Kredietrisico’s worden beperkt door de eisen die de Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) stelt en door de specifieke eisen die de gemeente stelt aan de partij waaraan middelen worden verstrekt.

Eventuele tijdelijke overtollige kasmiddelen zullen worden uitgezet conform de wettelijke kaders voor het schatkistbankieren.

Hieronder een overzicht van de verwachting van de verstrekte leningen in 2022.

Liquiditeitsrisico's
De gemeente beperkt haar interne liquiditeitsrisico’s door haar treasuryactiviteiten te baseren op de liquiditeitsplanning.

Valutarisico's
Valutarisico’s worden in de gemeente uitgesloten door uitsluitend leningen te verstrekken, aan te gaan of te garanderen in euro’s.

Rentelasten
De rentelasten in de begroting zijn gebaseerd op de langlopende leningen en geraamde financieringsbehoefte. De financieringsbehoefte wordt bepaald door de ontwikkeling van de reguliere exploitatie, het investeringsplan en de mutaties op de grondexploitatie.
In de begroting is een bedrag opgenomen van € 1.782 voor verwachte rentelasten. Hieronder de verwachte stand van de lening portefeuille begin en eind 2021.

 

Rentebaten
De rentebaten betreffen de inkomsten uit: 

• personeelshypotheken: 65.000
• verstrekte leningen: 672.000

 

Doorberekende rente/renteresultaat
In de begroting wordt rente doorberekend aan de grondexploitatie en aan taakvelden. Er wordt uitgegaan van totaal financiering. Dit houdt in dat aangetrokken leningen betrekking hebben op alle activiteiten van de gemeente. De wijze waarop er wordt doorberekend is als volgt:

Grondexploitatie
De aan de grondexploitatie doorberekende rente is volgens de voorschriften van het BBV. Het percentage wordt berekend op basis van het gewogen gemiddelde rentepercentage van de bestaande leningenportefeuille, naar verhouding vreemd vermogen/totaal vermogen. Voor 2022 is deze ongeveer 1,8%.

Taakvelden
Aan taakvelden wordt rente toegerekend op basis van een omslagpercentage.
Het begrote omslagpercentage wordt berekend door de totale begrote rentelasten te delen door het begrote saldo van de investering op 1 januari van het begrotingsjaar. Indien de afwijking bij realisatie tussen de werkelijke rentelasten en de voor gecalculeerde toegerekende rentelasten groter is dan 25% moet er gecorrigeerd worden. Voor 2022 rekenen we met een percentage van 0,5.

Renteresultaat
Het renteresultaat geeft het saldo weer van rentelasten en toegerekende rente aan taakvelden. Het renteresultaat maakt onderdeel uit van de algemene dekkingsmiddelen.