Lokale heffingen

'Lokale heffingen en lastendruk in beeld'

Deze paragraaf geeft een overzicht van de diverse lokale heffingen en belastingen.
Na de Algemene uitkering uit het gemeentefonds vormen de lokale heffingen (belastingen, leges en rechten) de belangrijkste inkomstenbronnen van de gemeente.

Gemeenten zijn beperkt in de belastingen die ze mogen heffen. Deze zijn limitatief opgesomd in de wet. Naast belastingen heft de gemeente rechten (leges) voor individuele diensten aan haar inwoners. De tarieven van deze rechten dienen zo te worden gesteld dat de opbrengsten de kosten niet te boven gaan. De opbrengsten hebben een directe relatie met de kosten voor de dienstverlening (gebonden heffingen) en zijn daarmee maximaal 100% kostendekkend.

In deze paragraaf wordt ingegaan op de kaders, de ontwikkelingen van de verschillende belastingen en heffingen en de consequenties daarvan voor onze inwoners. Verder wordt inzicht gegeven in de kostendekkendheid van een heffing en wordt het kwijtscheldingsbeleid kort toegelicht.

Voor 2021 hanteren we de volgende uitgangspunten voor het berekenen van de tarieven:

• De lokale heffingen stijgen niet meer dan de inflatiecorrectie. Voor 2021 houden we rekening met een stijging van 1,8%.
• Bij afvalstoffen- en rioolheffing streven wij naar 100% kostendekkendheid. Bij het berekenen van de kostendekkendheid houden we rekening met de directe kosten, de kosten van overhead en btw. Het streven naar 100% kostendekkendheid kan betekenen dat de tarieven met meer dan de inflatiecorrectie stijgen.

Onderstaand een overzicht van de lokale heffingen voor de begroting 2021 afgezet tegen de begrote bedragen in 2020 en de realisatie 2019.

Opbrengsten lokale belastingen, heffingen en retributies (x € 1.000)	realisatie 2019	begroot 2020	begroot 2021	Verschil 2021 - 2020
Onroerende zaakbelastingen	8.772	8.773	9.338	565
Afvalstoffenheffingen	3.079	3.191	3.248	57
Rioolheffing	6.657	6.883	7.141	258
Begraafrechten	237	266	270	4
Leges omgevingsvergunning	744	750	783	33
Reclamebelasting	161	160	160	0
Toeristenbelastingen	368	355	355	0
Secretarieleges	541	654	537	-117
Marktgelden	40	32	32	0
Overige heffingen	36	9	6	-3
Totaal	20.635	21.073	21.870	797

De belastingen en heffingen die inwoners betalen, verschillen per gemeenten. Toch bestaat de behoefte om gemeenten te vergelijken. Voor het vergelijk maken we gebruik van de gegevens van de provincie Gelderland. Hierbij wordt de belastingdruk per inwoner vergeleken met de gemiddelde woonlasten van de gemeenten in de provincie. Onder woonlasten wordt verstaan de OZB, riool- en afvalstoffenheffing.

	2018	2019	2020	2021
Gemiddelde provincie Gelderland	441	419	441
Gemiddelde gemeente Berkelland	405	416	422	450

De woonlasten stijgen vooral door de OZB verhoging en stijging van de rioolheffing.

De opbrengsten van de algemene belastingen komen ten goede aan de algemene middelen van de gemeente. Dit betekent dat de opbrengsten vrij te besteden zijn. Het gaat om de onroerende zaakbelastingen, toeristenbelasting en reclamebelasting. De opbrengsten uit reclamebelasting worden overgedragen aan het ondernemersfonds.

Onroerende zaakbelastingen.
Onroerende zaakbelastingen (OZB) zijn de belastingen op de waarde van een woning of bedrijf. De hoogte van de OZB is afhankelijk van de waarde van de onroerende zaak. Voor de gemeente zijn het de belangrijkste vrij besteedbare gemeentelijke belastingen. Sinds 2009 zijn de tarieven van de OZB vastgesteld op een percentage van de waarde van de onroerende zaak. Dit betekent dat de tarieven mee moeten bewegen met de waarde ontwikkeling van de onroerende zaak. Stijgt de waarde dan moeten de tarieven neerwaarts worden bijgesteld om de opbrengst niet meer te laten stijgen dan de inflatiecorrectie. Dit voorkomt dat bij waardestijgingen de eigenaren onevenredig worden belast. Bij waardedaling geldt het omgekeerde.

De komende jaren stijgen de onroerende zaakbelastingen fors. De komende 4 jaren worden de lasten jaarlijks met 6% verhoogd volgens de besluitvorming in de perspectiefnota 2021. Dit leidt tot de volgende voorlopige tarieven op basis van het prijspeil 1-1-2019:

Categorie	Tarief 2020	Tarief 2021
Eigenaar woning	0,001297%	0,001375%
Gebruiker niet woning	0,001548%	0,001641%
Eigenaar niet woning	0,001958%	0,002075%

De tarieven worden in december definitief vastgesteld op basis van gegevens van het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente.  Voor 2021 zijn de te verwachten opbrengsten uit onroerende zaakbelastingen begroot op € 9.338.000.

Toeristenbelasting
Onder de naam ‘toeristenbelasting’ wordt een directe belasting geheven voor het houden van verblijf met overnachting binnen de gemeente tegen een vergoeding.
Het tarief is blijft ongewijzigd ten opzichte van 2020 en bedraagt € 1,25 per persoon per nacht.
We verwachten een opbrengst in 2021 van € 355.000.

Reclamebelasting
Onder de naam ‘reclamebelasting’ wordt een directe belasting geheven over openbare aankondigingen zichtbaar vanaf de openbare weg.
We heffen reclamebelasting als dienstverlening voor de ondernemers van Berkelland. De opbrengsten van de reclamebelasting worden na aftrek van onze kosten overgedragen aan het ondernemersfonds. Vanuit dit fonds kunnen ondernemers activiteiten financieren.
We verwachten in 2021 een bedrag van € 160.000 aan het ondernemersfonds te kunnen overdragen.

Bestemmingsheffingen zijn belastingen waarvan de opbrengsten zijn bestemd voor specifieke
voorzieningen. Onder deze categorie vallen de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Deze heffingen mogen op begrotingsbasis maximaal kostendekkend zijn.

Afvalstoffenheffing
De afvalstoffenheffing is bedoeld om de kosten van afvalinzameling en afvalverwijdering te dekken. Wij streven naar 100% kostendekking bij de afvalstoffenheffing.

De totale te dekken kosten van de afvalstoffenheffing  zijn als volgt opgebouwd:

	2020	2021
Taakveld afval lasten	3.096.792	3.194.218
Taakveld afval opbrengsten	774.200	827.700
Nettolasten taakveld afval	2.322.592	2.366.518
Toe te rekenen lasten	189.154	221.154
Taakveld overhead	145.477	177.435
Btw (compensabel)	536.928	540.642
Totaal lasten	3.194.151	3.305.749
Opbrengsten heffing	3.190.570	3.248.000
Dekkingspercentage	100%	98%

Voor 2021 is de begrote dekking wat lager dan de streefwaarde van 100%. Het verschil wordt onttrokken aan de egalisatiereserve afval. Na aanpassing met de inflatiecorrectie gelden voor 2021 de volgende tarieven:

Maatstaven	2020	2021
basispakket 140 grijs	136,90	139,32
basispakket 240 grijs	187,60	190,92
verzamelcontainers	136,90	139,32

Rioolheffingen

De gemeente heeft de zorg voor het stedelijk afvalwater, hemelwater en de structurele nadelige gevolgen van de grondwaterstand. De kosten hiervan worden betaald uit de rioolheffing. Er is een bewuste keuze gemaakt om de heffing te splitsen in een gebruikersdeel en een eigenarendeel. De gebruiker betaalt, omdat hij/zij afvalwater op het riool loost. De eigenaar omdat de aansluiting op de riolering de gebruikswaarde van zijn pand verhoogt.

Het uitgangspunt voor de rioolheffing is 100% kostendekkende tarieven op termijn. Op basis van het watertakenplan 2018 is de inschatting gemaakt dat de tarieven de komende jaren, naast de inflatiecorrectie, met 2% extra moeten stijgen om op een kostendekkend niveau te komen.
Tekorten of overschotten op het taakveld riolering worden verrekend met de voorziening riolering. Deze voorziening dient om tegenvallers op te vangen en voorkomt grote schommelingen in de tarieven.

De totale te dekken kosten van de rioolheffing zijn als volgt opgebouwd:

	2020	2021
Taakveld riolering lasten	4.677.941	5.390.410
Taakveld riolering opbrengsten	36.000	36.000
Nettolasten taakveld riolering	4.641.941	5.354.410
Toe te rekenen lasten	272.909	312.909
Taakveld overhead	660.609	612.370
Btw (compensabel)	1.182.470	1.175.000
Totaal lasten	6.757.929	7.454.689
Opbrengsten heffing	6.883.440	7.141.440
Dekkingspercentage	102%	96%

De cijfers uit 2020 betreffen de aangepaste cijfers na de bestuursrapportage 2020. Door een neerwaartse bijstelling van de kapitaalslasten (vertraging in de uitvoering van projecten) is het dekkingspercentage hoger dan 100%. In 2021 ligt het verwachte percentage onder de 100%. Dit komt vooral door de hoger geraamde kapitaallasten (+ € 800.000) in verband met uitvoering van lopende en geplande projecten.

Na aanpassing met de inflatiecorrectie van 1,8% en de extra verhoging van 2% conform watertakenplan zijn de tarieven voor 2021:

Overzicht tarieven in €

Maatstaven	2020	2021
Eigenarendeel	198,50	206,04
0 m³ - 1000 m³ bedrag per m³	1,20	1,25
1001 m³ - 2500 m³ bedrag per m³	1,15	1,19
2501 m³ - 5000 m³ bedrag per m³	1,04	1,08
2501 m³ - 5000 m³ bedrag per m³	0,61	0,63
Maximum	60.000	60.000

Retributies/rechten
Een retributie kan alleen worden geheven voor het gebruik van bezittingen, werken of inrichtingen van de gemeente, bv. begraafrechten en marktgelden, en het verlenen van diensten.
De verwachte opbrengst mag niet hoger zijn dan de kosten die met het gebruik of de dienstverlening verbonden zijn.

 

Begraafrechten
Begraafrechten worden geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats. De rechten worden geheven van degene op wiens aanvraag dan wel voor wie de dienst wordt verricht of van degene die van de bezittingen, werken of inrichtingen gebruik maakt.
De tarieven voor 2021 worden verhoogd met de inflatiecorrectie van 1,8%.

	2020	2021
Taakveld begraafplaatsen lasten	248.190	234.493
Taakveld begraafplaatsen opbrengsten	4.843	4.843
Nettolasten taakveld begraafplaatsen	243.347	229.650
Toe te rekenen lasten	20	20
Taakveld overhead	74.434	76.324
Btw (compensabel)	33.171	29.170
Totaal lasten	350.972	335.164
Opbrengsten begraafrechten	265.000	270.000
Dekkingspercentage	76%	81%

 

Marktgelden 

Marktgelden worden geheven voor het ter beschikking stellen van een standplaats op een markt als bedoeld in de marktverordening gemeente Berkelland en voor het genot van de diensten die in verband daarmee worden verleend. 

	2020	2021
Markten lasten	58.301	57.170
Markten opbrengsten	4.250	4.250
Nettolasten markten	54.051	52.920
Toe te rekenen lasten	1.285	1.285
Taakveld overhead	29.622	29.197
Btw (compensabel)	3.246	3.070
Totaal lasten	88.204	86.472
Opbrengsten marktgelden	32.000	32.000
Dekkingspercentage	36%	37%

 

Leges

De gemeente heft leges voor het verlenen van diensten die in het individuele belang van de aanvrager van de dienst zijn. De leges dekken de kosten van de dienstverlening.
Voor bepaalde diensten zijn door het Rijk maximum tarieven vastgesteld, bv. rijbewijzen, reisdocumenten.

Hoofd- stuk	Onderwerp	Taakveld	Toe te rekenen lasten	Overhead	Totaal lasten	Baten	Dekking in %
Titel 1	Algemene dienstverlening
1	Burgerlijke stand	Burgerzaken	44.316	13.523	57.839	40.000	69%
2	Reisdocumenten	Burgerzaken	318.656	140.795	459.451	219.000	48%
3	Rijbewijzen	Burgerzaken	199.566	91.370	290.936	212.000	73%
4	Verstrekkingen uit basisregistratie personen	Burgerzaken	19.828	11.969	31.797	30.000	94%
5	Verstrekkingen uit het kiezersregister	Burgerzaken		-	-	-	100%
6	Verstrekkingen op grond van de Wet bescherming persoonsgegevens	Burgerzaken		-	-	-	100%
7	Bestuursstukken			-	-	-	100%
8	Vastgoedinformatie	Burgerzaken	19.318	12.778	32.096	21.000	65%
9 t/m 19	Diversen	Openbare orde en veiligheid	15.000	6.790	21.790	15.000	69%
	Subtotaal		616.684	277.225	893.909	537.000	60%
Titel 2	Omgevingsvergunning	Wonen en bouwen	1.840.780	1.249.890	3.090.669	782.500	25%
Titel 3	Dienstverlening		5.000	1.000	6.000	6.000	100%
Totaal			2.462.464	1.528.115	3.990.578	1.325.500	33%

 

 

 

Voor mensen met een minimuminkomen bestaat de mogelijkheid gehele of gedeeltelijke kwijtschelding te krijgen voor de volgende gemeentelijke belastingen:
a. OZB;
b. Reinigingsheffingen;
c. Rioolheffing.
Wij verlenen gehele kwijtschelding als er aan alle voorwaarden voor kwijtschelding is voldaan. In onze gemeente hanteren wij de zogenaamde 100% kwijtscheldingsnorm. Dit betekent dat mensen met een inkomen op bijstandsniveau, zonder vermogen, altijd in aanmerking komen voor kwijtschelding.