Financiering

'Geld lenen kost geld!'

In deze paragraaf wordt ingegaan op het treasurybeleid en de wijze waarop dit in de begroting is opgenomen. De financieringsparagraaf geeft daarnaast inzicht in de rentelasten, het renteresultaat, de financieringsbehoefte en de wijze waarop de rente aan grondexploitaties en taakvelden wordt toegerekend.
Het gemeentelijke treasurybeleid is opgenomen in de financiële verordening 2020 en het treasurystatuut 2018.

Verwachte renteontwikkeling
Verwachtingen uitspreken over de renteontwikkeling waarin een 2e coronagolf op de loer ligt is gevaarlijk. De groeiverwachtingen zijn laag. Dit is een voedingsbodem voor een lage rente. De Europese Centrale Bank (ECB) blijft een ruim monetair beleid voeren. Zowel de interbancaire als lange rentetarieven blijven laag volgens de prognose. In de tabel hieronder een gemiddelde verwachting van een aantal systeembanken. (bron: Thesor Marktperspectief aug. 2020)

Ontwikkeling	3 maands euribor	10 jaars rente
huidige situatie	-0.48%	-0,17%
verwachting markt over 1 jaar	-0,50%	-0,09%

Verwachte liquiditeitsontwikkeling
In de liquiditeitsplanning is een daling van ongeveer 17 miljoen te zien over 2021 (zie hieronder). Dit is een forse daling die vooral wordt veroorzaakt door uitgaven op geplande investeringen. In de praktijk zien we vaak dat de daadwerkelijke lasten verder in de tijd komen te liggen. Gezien de verwachte renteontwikkeling (constant laag) gaan we de daling van de liquiditeitspositie zoveel mogelijk met kort geld financieren. Indien de kasgeldlimiet te vaak wordt overschreden zullen we ook financiering zoeken op de kapitaalmarkt. Gezien de financieringsbehoefte is de verwachting dat we in 2021 hier gebruik van maken. Ook deze tarieven blijven volgens de verwachting gunstig in 2021 Dus zo veel mogelijk opvangen met korte financiering en anders lang. Bij de huidige rentestanden en verwachting levert dit extra rentebaten op en blijven we binnen de renterisiconorm

In het treasurystatuut staat dat de financieringsfunctie dient tot het beschermen tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s, liquiditeitsrisico’s en valutarisico’s. Hierna wordt aangegeven in welke mate deze risico’s zich voordoen en op welke wijze deze risico’s worden beheerst.

Rente risico
Voor het renterisicobeheer worden de normen gehanteerd conform de Wet FIDO. Het gaat hierbij om de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. De kasgeldlimiet en de renterisiconorm hebben allebei als doel de leningenportefeuille te behoeden voor een onverantwoord grote gevoeligheid voor rente fluctuaties.

Met de kasgeldlimiet wordt een beperking opgelegd aan de omvang van de netto vlottende schuld. Deze bedraagt 8,5% van het begrotingstotaal bij aanvang van het begrotingsjaar. Voor 2021 is dat: 9,9 miljoen euro (123 miljoen x 8,5%). Gezien de zeer lage en soms zelf negatieve rente op kortlopend geld wordt bij de financiering zo veel mogelijk gebruik gemaakt van de ruimte onder de kasgeldlimiet.

De renterisiconorm bepaalt het maximum aan leningen met een rente typische looptijd van één jaar of langer die geherfinancierd moeten worden of waarvan de rente herzien moet worden. Deze bedraagt 20% van het begrotingstotaal bij aanvang van het begrotingsjaar. De ontwikkeling van de renterisiconorm is in onderstaand overzicht weergegeven.

Stap	Variabelen Renterisiconorm	2021	2022	2023	2024
1	Renteherzieningen
2	Aflossingen	3.747	3.747	3.747	3.747
3	Renterisico (1+2)	3.747	3.747	3.747	3.747
4	Renterisiconorm	24.600	24.600	24.600	24.600
5 = 4>3	Ruimte onder risiconorm	20.853	20.853	20.853	20.853
5a= 4<3)	Overschrijding renterisiconorm
	Renterisiconorm
4a	Begrotingstotaal	123.000	123.000	123.000	123.000
4b	Percentage regeling	20	20	20	20
4=(4ax4b/100)	Renterisiconorm	24.600	24.600	24.600	24.600

De ruimte onder de risiconorm is ruim voldoende.

Koersrisico’s
Koersrisico’s worden gelopen op deelneming door daling van de waarde van de aandelen. Ultimo 2020 bezat de gemeente aandelen in de volgende partijen:
Twence, AGEM. BNG Bank, Alliander, de Laarberg

De koersrisico’s op deze deelnemingen worden laag ingeschat.

Kredietrisico’s
Kredietrisico’s worden gelopen bij het uitzetten van overtollige middelen en het verstrekken van leningen en garantstellingen. Kredietrisico’s worden beperkt door de eisen die de Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) stelt en door de specifieke eisen die de gemeente stelt aan de partij waaraan middelen worden verstrekt.

Eventuele tijdelijke overtollige kasmiddelen zullen worden uitgezet conform de wettelijke kaders voor het schatkistbankieren.

Hieronder een overzicht van de verwachting van de verstrekte leningen in 2021.

Overzicht verstrekte leningen (bedrag x € 1.000)	Verwachte stand per 1-1-2021	Verwachte stand per 31-12-2021
Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen	72	72
Kapitaalverstrekkingen aan overige verbonden partijen	5.539	5.000
Leningen aan deelnemingen	20.000	20.012
Leningen aan overige verbonden partijen	8.082	8.500
Overige langlopende leningen	7.436	6.664
Leningen aan openbare lichamen	4.204	3.180
Totaal	45.333	43.416

Liquiditeitsrisico’s
De gemeente beperkt haar interne liquiditeitsrisico’s door haar treasuryactiviteiten te baseren op de liquiditeitsplanning

Valutarisico’s
Valutarisico’s worden in de gemeente uitgesloten door uitsluitend leningen te verstrekken, aan te gaan of te garanderen in euro’s.

Rentelasten
De rentelasten in de begroting zijn gebaseerd op de langlopende leningen en geraamde financieringsbehoefte. De financieringsbehoefte wordt bepaald door de ontwikkeling van de reguliere exploitatie, het investeringsplan en de mutaties op de grondexploitatie.
In de begroting is een bedrag opgenomen van € 1.782 voor verwachte rentelasten. Hieronder de verwachte stand van de lening portefeuille begin en eind 2021.

Lening (x € 1.000)	Looptijd	Rente	Saldo 1-1-2021	Aflossing	Saldo 31-12-2021
BNG Bank	30 jaar lineair	4,580	41.207	2.747	38.460
BNG Bank	10 jaar lineair	-0,05	10.000	1.000	9.000
Nieuwe lening	10 jaar lineair	0,000			20.000
Totaal			51.207	3.747	67.460

Rentebaten
De rentebaten betreffen de inkomsten uit: 

• personeelshypotheken 95.000
• verstrekte leningen: 775.000

Doorberekende rente/renteresultaat
In de begroting wordt rente doorberekend aan de grondexploitatie en aan taakvelden. Er wordt uitgegaan van totaal financiering. Dit houdt in dat aangetrokken leningen betrekking hebben op alle activiteiten van de gemeente. De wijze waarop er wordt doorberekend is als volgt:

Grondexploitatie
De aan de grondexploitatie doorberekende rente is volgens de voorschriften van het BBV. Het percentage wordt berekend op basis van het gewogen gemiddelde rentepercentage van de bestaande leningenportefeuille, naar verhouding vreemd vermogen/totaal vermogen. Voor 2021 is deze ongeveer 1,5%.

Taakvelden
Aan taakvelden wordt rente toegerekend op basis van een omslagpercentage.
Het begrote omslagpercentage wordt berekend door de totale begrote rentelasten te delen door het begrote saldo van de investering op 1 januari van het begrotingsjaar. Indien de afwijking bij realisatie tussen de werkelijke rentelasten en de voor gecalculeerde toegerekende rentelasten groter is dan 25% moet er gecorrigeerd worden.

Renteresultaat
Het renteresultaat geeft het saldo weer van rentelasten en toegerekende rente aan taakvelden. Het renteresultaat maakt onderdeel uit van de algemene dekkingsmiddelen.

Schema rentetoerekening Begroting 2021	Bedragen
Externe rente korte en lange financiering	1.782.000
Externe rentebaten	-775.000
Totaal door te rekenen externe rente	1.007.000
Rente grondexploitatie	100.000
Rente projectfinanciering
Saldo door te rekenen externe rente	907.000
Rente eigen vermogen
Rente voorzieningen
Totaal geraamde aan taakvelden toe te rekenen rente	907.000
Werkelijk aan taakvelden toegerekend	-1.086.820
Renteresultaat op taakveld Treasury	-179.820