Werken en ondernemen in een sterke regio

Aandacht voor ondernemers en ondernemen

Veel ondernemers hebben te maken met (de naweeën) van corona en zijn of waren afhankelijk van (rijksoverheids)steun om te overleven. We hopen vanaf 2022 dat het voor ondernemers weer 'normaal' ondernemen is. Wij zullen met net zoveel aandacht als tijdens de coronaperiode doen wat we kunnen voor onze ondernemers, onder andere via de Bedrijvenkring Berkelland en ons ‘loket’ team EZ (onze ‘rode loper’ aanpak). We denken voortdurend met ondernemers mee en kijken naar mogelijkheden als bedrijven in de knoop komen of juist willen ontwikkelen of verplaatsen. 

De afgelopen periode zijn veel stappen gezet in de vitalisering van onze winkelcentra. Zo zijn we in Eibergen, Neede en Borculo aan de slag via zogenaamde task forces waarin ondernemers en inwoners aan zet zijn. Ook in Ruurlo wordt gewerkt aan een nieuw plan om Ruurlo toekomstbestendig te maken. Als gemeente participeren we en faciliteren we zo nodig en zo mogelijk de gewenste ontwikkelingen. We richten niet alleen de openbare ruimte zo aantrekkelijk mogelijk in, maar denken ook mee bij herinrichting of herontwikkeling van ‘onaantrekkelijke’ locaties. We maken daarbij gebruik van de extra middelen die we daarvoor beschikbaar hebben (herstructureringsreserve of in de komende periode de extra impulsgelden).

 

Iedereen doet mee met werk, betaald of onbetaald

 

Samen aan het Stuur

Om te komen tot een breed en samenhangend aanbod voor inwoners met een achterstand op de arbeidsmarkt, is de visie doorgaande ontwikkellijn opgenomen in het project ‘Samen aan het Stuur’. Dit project is gestart in 2020 en kent een doorlooptijd tot tenminste 2022. Het overstijgende doel van Samen aan het stuur is om inwoners meer te laten participeren in de samenleving: Iedereen doet mee! Als dit haalbaar is voor een inwoner, is een plek op de arbeidsmarkt het eerste uitgangspunt.

Op basis van het Inrichtingsplan ‘Samen aan het stuur’ kunnen we starten met de nieuwe werkwijze rondom de integrale toegang binnen het sociaal domein (per september 2021) en de samenvoeging van SDOA en Werkbaan Oost tot één uitvoeringsorganisatie (per januari 2022). Dit traject heeft grote gevolgen voor de verdere taakinvulling van de SDOA en de rol die we als gemeente hebben. SDOA en Werkbaan Oost gaan samen het nieuwe Werkleerbedrijf vormen. De gemeente zal de rol van eerstelijns-organisatie op zich nemen, het Werkleerbedrijf wordt een tweedelijns-organisatie. Het nieuwe Werkleerbedrijf start op 1 januari 2022.

 

Armoedebestrijding
Op het gebied van armoedebestrijding is een aantal projecten uit het uitvoeringsprogramma gaande. De online tool ‘Rondkomen in Berkelland’ is gelanceerd op de Berkellandwijzer, er is een breed platform voor schuldhulpverlening en we zijn onlagns gestart met het meedoenarrangement voor volwassenen. Wij gaan actief met inwoners, bedrijven, deurwaarders en bewindvoerders in gesprek om tot betere werkwijzen te komen op het gebied van schuldhulpverlening, armoede en kwijtschelding gemeentelijke belasting.

 

Schuldhulpverlening
Het is belangrijk om te voorkomen dat inwoners in de schulden belanden en dat de toegang tot schuldhulpverlening laagdrempelig is voor inwoners met financiële zorgen, zodat grotere problemen voorkomen worden. Vanaf november 2020 zijn wij daarom gestart met het project Vroegsignalering. We ontvangen nu signalen van diverse schuldeisers. Deze signalen komen binnen in het Regie- en Matchingssysteem Inforing bij SDOA. Dit systeem filtert de meest urgente gevallen, aan de hand van een door ons opgesteld afwegingskader. Onze medewerkers Vroegsignalering pakken deze signalen op en zullen, afhankelijk van de urgentie, een huisbezoek afleggen of telefonisch contact opnemen. Vanaf de eerste maand is er sprake van een groot aantal signalen die opgepakt moeten worden. Daarnaast wordt er een groot beroep gedaan op de Voormekaar medewerkers als vraagbaak op het gebied van schuldhulpverlening. Ook het gedegen bieden van nazorg vraagt om extra inzet.

 

Langdurige loonkostensubsidie

Met ingang van het jaar 2022 zal naar verwachting in het verdeelmodel van de BUIG-budgetten rekening gehouden gaan worden met de door de gemeenten gerealiseerde arbeidsplaatsen met langdurige loonkostensubsidies. De realisatiecijfers van het voorgaande jaar zullen hierbij als maatstaf worden meegenomen. Gemeenten die zich extra inzetten voor loonkostensubsidie, zullen hier ook extra middelen voor ontvangen. Het is op dit moment nog niet bekend welk effect deze wijziging van het verdeelmodel zal hebben op het BUIG-budget dat aan onze gemeente wordt toegekend.

Binnen de activiteit ‘Iedereen doet mee met werk, betaald of onbetaald’, zien we de volgende ontwikkelingen:

 

Overgang naar Werkleerbedrijf
Vanaf 2022 vormen SDOA en Werkbaan Oost samen het nieuwe Werkleerbedrijf. Deze samenwerking zal meteen al merkbaar zijn bij de integrale intake. We gaan de hulpvraag van de inwoner integraal benaderen vanuit heel het sociaal domein, waaronder werk/inkomen, jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning.
De overgang van de SDOA en Werkbaan Oost naar het Werkleerbedrijf heeft volgens de conceptbegroting een positief effect van € 295.000 op de begroting van Berkelland. Dit ondanks de grote toename in aantal klanten waar in de begroting van de SDOA rekening mee is gehouden. De stijging van het aantal klanten zorgt voor een stijging van de lasten met € 293.000. Het grotere eigen risico zorgt voor een vermoedelijke afname van de BUIG/vangnetregeling met € 300.000. Het is de verwachting dat vanaf 2022, in de verdeelmodellen van de Gebundelde Uitkering vanuit het Rijk, rekening wordt gehouden met de loonkostensubsidie. De financiële effecten hiervan zijn echter nog onduidelijk.
Overgang van SDOA/Werkbaan Oost naar werkleerbedrijf; positief saldo van € 295.000 voor 2022. Veroorzaakt door eenmalige compensatie van € 314.000. Vanaf 2022 is er een negatief saldo van € 19.000 in verband met hogere huisvestingskosten.

 

Loonkosten SW
Wij hebben zelf alle mensen met een ‘oude’ SW-indicatie in dienst. De loonkosten die daarbij horen zijn geraamd in de begroting. We zien echter dat deze groep sneller dan verwacht in omvang afneemt. Dit leidt ook tot een daling van de loonkosten voor deze groep. De nieuwste doorrekening laat zien dat op basis van het aantal medewerkers per 1 januari 2021 de loonkosten naar beneden kan worden bijgesteld. Voor 2022 gaat het om € 520.000. Dit loopt op naar € 906.000 in 2025.

 

Stadsbank

Vanaf 2022 maakt de begroting van de Stadsbank geen onderdeel meer uit van de begroting van het Werkleerbedrijf. Volgens de conceptbegroting van de Stadsbank vallen de lasten voor Berkelland in 2022 € 7.000 lager uit.

 

Corona-effecten
In 2020 heeft Berenschot een prognose gemaakt van de verwachte bestandsstijging als gevolg van de coronacrisis. SDOA is uitgegaan van de raming die Berenschot heeft gemaakt: een stijging van circa 8%. Voortschrijdend inzicht leert dat deze stijging vooralsnog niet bewaarheid wordt. Daarom is de bestandstoename bijgesteld tot een stijging van 3,5% in 2022; dit op basis van cijfers van het Centraal Planbureau. We verwachten naast deze bestandsstijging ook een groter beroep op ons minimabeleid en/of bijzondere bijstand. We blijven de economische situatie nauwlettend volgen en dit betekent dat we naar aanleiding daarvan de verwachtingen positief of negatief bijstellen. Dezelfde onzekerheid hebben we ook op het gebied van schuldhulpverlening. Als gevolg van de coronacrisis is de bestaande schuldenproblematiek verergerd en zijn er meer inwoners met (beginnende) schuldenproblematiek bij gekomen. Het gaat hierbij zowel om ondernemers als inwoners in loondienst die hun inkomen hebben zien dalen. Sterke stimuleringsmaatregelen van overheidswege, alsmede een coulance-regeling voor het (in)vorderen van schulden, hebben ertoe geleid dat grote aantallen faillissementen en bedrijfssluitingen zijn uitgebleven. Deze schulden zullen desondanks wel terugbetaald moeten worden, zij het over een langere tijd. De verwachting is dat deze ‘boeggolf’ aan schuldenproblematiek zich in de tweede helft van 2021 of begin 2022 voordoet.

Schuldhulpverlening
Gezien het toenemende belang van het voorkomen van schulden en het aanpakken van schuldenproblematiek, willen we het beleid en de uitvoering van schuldhulpverlening intensiveren. Voor het adequaat uitvoeren van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is besloten dat schuldhulpverlening, inclusief de financiering van de Stadsbank, vanaf 2022 rechtstreeks bij de gemeente is belegd.
Vanaf najaar 2020 is ingezet op het project Vroeg Eropaf. Dit project vloeit voort uit een wettelijke taak uit de wet op Gemeentelijke schuldhulpverlening. De eerste ervaringen met het project leren dat de huidige inzet onvoldoende is om onze doelen te bereiken.
• We hebben te maken met een groot aantal signalen.
• Er is veel organisatorische inzet nodig (systemen, vraagbaak zijn voor andere organisaties, afstemming andere gemeenten, toeleiding van inwoners aan organisaties).
• Er is nu geen capaciteit voor nazorg.
• Er is te weinig tijd om te coachen waardoor de problematiek niet goed geborgd wordt.
• Er is geen capaciteit om aandacht te besteden aan de preventie bij jongeren.
We zien echter dat er veel ontwikkelingen zijn op het gebied van schuldhulpverlening, zoals de andere positionering van de Stadsbank, samen aan het stuur. Ook zorgen externe factoren als corona ervoor dat er op dit moment nog geen goede structurele inschatting te maken is van de benodigde inzet en middelen. Daarom ‘parkeren we’ deze wens voor nieuw beleid voor de perspectiefnota van 2023 zodat dan een zorgvuldige afweging gemaakt kan worden. Voor de tussentijd wordt tijdelijke dekking gezocht.

Vitale winkelcentra/kernen

Totaal budget (€ 4 mln)

Er is een revitaliseringsplan voor het centrum van Borculo samen met de taskforce Leef! opgesteld. De gemeenteraad heeft hier positief op besloten en onder andere vanuit dit budget hiervoor geld beschikbaar gesteld (vanuit dit budget bijna € 1,6 mln). De uitvoering van het centrumplan Borculo is gestart en loopt door tot en met 2023.

 

Verder is in Ruurlo een initiatief gestart om samen met stakeholders te komen tot een nieuw centrumplan en het realiseren van een aantrekkelijke verbinding (pad) tussen museum More en centrum van Ruurlo om bezoekers van museum te verleiden ook het centrum van Ruurlo te bezoeken. Voor het realiseren van deze verbinding is vanuit deze gelden ongeveer 225.000 euro gereserveerd.  De ontwikkeling van het nieuwe centrumplan bevindt zich nog in de beginfase, maar we zijn van plan de resterende middelen uit dit budget in te zetten als financiering voor dit plan. Ook hier zal worden ingezet op co-financiering.