Actief met duurzaamheid en energie

Uitvoering Energie-uitvoeringsprogramma

Van alle activiteiten uit dit programma krijgt de grootschalige opwek van energie de meeste aandacht op dit moment. Begrijpelijk, omdat er veel initiatieven zijn op basis van ons RODE-beleid. En dat leidt tot discussie. Het zijn er zoveel, dat de gemeenteraad de voorwaarden voor participatie en landschappelijke inpassing heeft aangescherpt, de initiatieven voor wind ‘on hold’ heeft gezet en inmiddels ook een pas op de plaats heeft gemaakt bij de initiatieven voor zonneparken. Voor ongeveer 128 ha lopen participatieprocessen, vergunningaanvragen of zijn vergunningen verleend voor zonneparken.
Besluitvorming over de Regionale Energiestrategie (RES) moet in het najaar van 2021 plaatsvinden. In de RES staat hoe de gemeenten in de Achterhoek bijdragen aan de energietransitie in Nederland. Op basis van de motie van 18 mei 2021 zal de inzet van de gemeente Berkelland gericht zijn op een realistische insteek, aansluitend op het landelijke klimaatakkoord. Meer inzet is nodig om opwek van zonne-energie op bedrijfsdaken mogelijk te maken en er moeten zoekgebieden in de Achterhoek worden aangewezen waar grootschalige opwek kansrijk is.
Op basis van deze insteek zal het beleid moeten worden herijkt. Het klimaatakkoord gaat immers niet alleen over energieneutraliteit in de gebouwde omgeving, maar ook bijvoorbeeld over mobiliteit en CO2. Belangrijk aandachtspunt bij die herijking is de inbreng van onze inwoners.

 

Van het aardgas af

Het is de bedoeling dat eind dit jaar de transitievisie Warmte wordt vastgesteld. Deze visie vormt de basis voor de planning van de uitvoering van wijkuitvoeringsplannen. Wij verwachten niet dat we met die uitvoeringsplannen vóór 2030 beginnen. Daarvoor zijn de landelijke proefprojecten nog niet ver genoeg. Wel vindt er in Borculo onderzoek plaats naar de mogelijkheden voor het gebruik maken van de restwarmte van FrieslandCampina.

Het is belangrijk dat de visie handelingsperspectief biedt voor woningeigenaren. Welke kant gaat het op? En welke maatregelen kunnen zij in de tussentijd het beste treffen om voorbereid te zijn op die toekomst?

 

Tijdelijk geld

Het budget voor de uitvoering van dit programma is beschikbaar gesteld voor de bestuursperiode 2018 tot en met 2022. De energietransitie zal na deze bestuursperiode een speerpunt blijven, waarvoor opnieuw budget zal moeten worden vrijgemaakt.

Geen

Geen

Het budget voor dit programma is alleen beschikbaar gesteld voor 4 jaar. We konden daar dus geen structurele bezuinigingsideeën voor aandragen. In de PPN21 zijn daarom voorstellen gedaan om versneld te investeren om daarmee structureel kosten te kunnen besparen. De energiekosten zijn verdeeld over diverse producten in de begroting en zijn niet zichtbaar in dit programma.
Overigens is het de vraag of we deze bezuiniging op kostenniveau kunnen monitoren. Energielasten zijn immers niet alleen afhankelijk van het verbruik, maar ook van de in rekening gebrachte vaste kosten en de energieprijs.
Wél kunnen met behulp van de geïnstalleerde slimme meters per locatie zien wat de maatregelen in Kwh opleveren. We moeten daar nog een dashboard voor maken.

 

Zon op dak gemeentehuis en gemeentewerf

Voor zonnepanelen op onze eigen gebouwen is een investering van € 1.600.000 nodig.
In het programma (speerpunt gemeente als voorbeeld) is hiervoor al budget beschikbaar.
Uitgaande van een opbrengst van € 0,10 per Kwh kunnen we € 75.000 aan energie opwekken. Voor de 8000 m2 dak gemeentehuis moet een alternatieve locatie worden gevonden. Dat dak ligt immers al vol met panelen. Die locatie hadden we gevonden: de aankoop en overkapping van het parkeerterrein in Borculo; dit plan is niet doorgegaan. We proberen nu aan te haken bij de verduurzaming van het bedrijventerrein in Borculo.
De plannen voor de zonnepanelen op de gemeentewerf moeten nog worden uitgewerkt met het oog op de draagconstructie van het dak.

 

Besparing op energie gemeentelijk vastgoed (quick wins)

De meest eenvoudige maatregelen (LED verlichting) zijn uitgevoerd. Wat de maatregelen structureel opleveren, kunnen we (nog) niet zien. Het jaar 2020 was immers een bijzonder jaar omdat veel gebouwen niet of minder gebruikt zijn.
Verder is er in 2020 een start gemaakt met een onderzoek naar de mogelijkheden om de verwarmingsinstallaties van diverse sportaccommodaties op afstand te besturen. Hierdoor wordt onnodig verwarmen voorkomen. De 1e opdrachten hiervoor zijn inmiddels gegeven.

 

Vergroenen met Scandinavische groencertificaten in plaats van Nederlandse

De termijnmarkt van de Garanties van Oorsprong (de officiële naam voor groencertificaten) is ons gunstig gezind. Door een verminderde vraag van grote energieverbruikers is de prijs van Nederlandse groencertificaten gezakt. Daardoor konden we in 2021 weer Nederlandse certificaten aanschaffen voor een veel lagere prijs dan voorheen. Dat betekent ook dat onze ‘footprint’ van de CO2 prestatieladder niet verslechtert. Volgend jaar kan dat weer heel anders liggen.
Uiteindelijk doel is om deze besparing te realiseren door bijvoorbeeld Twence en/of Agem te vragen om ons via een zelfleveringsmodel energie te leveren van eigen bodem. We zijn bezig met het verkennen van de mogelijkheden.

Voor het programma Actief met duurzaamheid en energie is in totaal € 7 miljoen gereserveerd, waarvan € 5 miljoen voor het speerpunt ‘gemeente als voorbeeld’. In totaal (inclusief restant EUP 1) is er in deze bestuursperiode tot en met 2022 € 7.760.000 beschikbaar.

In het klimaatakkoord van juni 2019 is afgesproken dat het Rijk € 150 miljoen ter beschikking stelt aan gemeenten voor de periode 2019 tot en met 2021. De nadruk bij deze middelen ligt op de ondersteuning van de decentrale overheden bij het realiseren van de Regionale Energie Strategieën (RES) en op de ondersteuning van gemeenten bij de Transitievisies Warmte.
Berkelland heeft in 2019 en 2020 de volgende bedragen als cofinanciering ontvangen:

Van het Rijk:

• Transitievisie warmte € 202.101
• Transitievisie wijkaanpak € 9.997
• Energieloketten € 36.903
• Extern advies transitievisie warmte (verwacht) € 20.660

Van de provincie:

• Achterhoeks energieloket € 11.448
• Energietransitie € 22.000

 

De middelen voor de energietransitie worden besteed aan de maatregelen van het Energieuitvoeringsprogramma 2019-2022 (Eup2) en verantwoord bij het begrotingsprogramma Actief met Duurzaamheid en Energie.
Uitgaven zijn gedaan voor de werkzaamheden van het AGEM energieloket, de subsidies Achterhoek Bespaart, Energiescans, subsidieregeling maatschappelijke initiatieven, onderzoek, controles ODA, ROM3D simulaties, informatieavonden, infographic RODE.

 

De middelen voor duurzaamheid (gemeente als voorbeeld) zijn besteed aan onderzoek naar de mogelijkheden voor de verduurzaming van ons eigen vastgoed, het aanbrengen van ledverlichting in onze gebouwen, bijdragen voor de aanschaf van elektrische voertuigen voor de BOA’s, plaatsen van laadpalen bij het gemeentehuis, de aanschaf van afvalcontainers voor het gescheiden inzamelen van het afval in het gemeentekantoor en de gemeentewerf. Ook de begeleiding van de certificering voor de CO2 prestatieladder (niveau 3), het duurzaam aanbestedingstraject (catering) worden uit deze middelen betaald.

Er is inmiddels opdracht gegeven voor het maken van een transitievisie warmte.
Verder moeten de plannen voor de verduurzaming van ons eigen vastgoed worden uitgewerkt en uitgevoerd met de beschikbare middelen (geraamd op circa € 1.600.000). Ook is budget gereserveerd voor het versneld vervangen van openbare verlichting door LED-verlichting.Een deel van het budget zullen we gebruiken voor de tijdelijke inzet van een duurzaamheidscoördinator om de organisatie te helpen stappen te maken op het gebied van duurzaamheid. Er zijn met de hulp van trainees en met de CO2 prestatieladder als stok achter de deur al veel acties opgepakt. Om nog meer voortgang te boeken is extra aandacht nodig.