Ontwikkelingen 2022-2025

Bij de begroting 2021 hebben we een ingrijpend bezuinigingsprogramma vastgesteld. Dit programma is volop in uitvoering en moet ons meerjarig een stabiele financiële positie geven. We zien ook dat de meerjarenbegroting onder druk blijft staan. Deels door externe ontwikkelingen, deels door onze eigen ambities en deels door het feit dat tegenover de taken die we van het Rijk krijgen onvoldoende middelen staan.

Overzicht

Terug naar navigatie - Overzicht

In onderstaande tabel hebben we de meerjarenbegroting geactualiseerd. Het beeld dat in de tabel zichtbaar is gemaakt bouwt op van de begroting 2021 naar de stand van zaken zoals we die nu kennen. Onder de tabel wordt per onderdeel een korte toelichting gegeven.

Bedragen x € 1.000 2022 I 2022 S 2022 2023 I 2023 S 2023 2024 I 2024 S 2024 2025 I 2025 S 2025
Begroting 2021 48 791 839 -250 1.464 1.214 2.045 2.045 2.045 2.045
Septembercirculaire -340 -340 -192 -192 -60 -60 -60 -60
Startpunt perspectiefnota 48 451 499 -250 1.272 1.022 0 1.985 1.985 0 1.985 1.985
Autonome ontwikkelingen 0 -756 -756 0 -967 -967 0 -820 -820 0 -684 -684
Overige ontwikkelingen 0 816 816 0 200 200 0 0 0 0 0 0
Nieuwe wensen/investeringen -362 -526 -888 -50 -671 -721 -15 -719 -734 0 -719 -719
Afwijkingen Berkelland in Balans -25 15 -10 -281 15 -266 -121 -115 -236 0 -115 -115
Voorlopige herijking gemeentefonds 0 -44 -44 -44 -44 -44 -44
Totaal -339 0 -339 -581 -195 -776 -136 287 151 0 423 423

Autonome ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Autonome ontwikkelingen

Autonome ontwikkelingen zijn ontwikkelingen die onontkoombaar zijn.  Als gemeente hebben we geen directe invloed op de ontwikkeling.  De autonome ontwikkelingen zijn op te splitsten in drie categoriëen.

  1. Loon- en prijsontwikkelingen
    Deze ontwikkelingen doen zich voor doordat producenten hun prijzen verhogen en door afspraken in de CAO. Als basis gaan we uit van de cijfers van het CPB zoals deze gepubliceerd worden in de meicirculaire. Deze ontwikkelingen leiden tot een stijging van de lasten van in totaal € 950.000 Hiertegenover staat een compensatie uit de algemene uitkering van € 850.000.
  2. Begrotingen gemeenschappelijke regelingen
    De begrotingen van gemeenschappelijke regelingen zijn voor ons een autonome ontwikkeling. Het algemeen bestuur van de gemeenschappelijk regeling stelt de begroting vast. Vervolgens is de bijdrage die daarin voor ons staat genoemd een feit. We kunnen in de algemeen bestuursvergadering wel invloed uitoefenen, maar deze is zeer beperkt.
  3. Ontwikkelingen uit de jaarrekening en het lopende jaar die leiden tot aanpassingen. 
    Zowel uit de jaarrekening als uit het lopende jaar kunnen ontwikkelingen duidelijk worden die leiden tot aanpassingen. Daarbij gaat het om ontwikkelingen die we niet meer kunnen omdraaien.

Het totaal aan autonome ontwikkelingen is € 756.000. In de programma's worden de autonome ontwikkelingen toegelicht.

Bedragen x € 1.000 2022 I 2022 S 2022 2023 I 2023 S 2023 2024 I 2024 S 2024 2025 I 2025 S 2025
Loon- en prijsontwikkeling -705 -705 -705 -705 -705 -705 -705 -705
Gemeenschappelijke reglingen -409 -409 -723 -723 -723 -723 -723 -723
Ontwikkelingen jaarrkening lopen jaar 358 358 461 461 608 608 744 744
Totaal 0 -756 -756 0 -967 -967 0 -820 -820 0 -684 -684

Overige ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Overige ontwikkelingen

De overige ontwikkelingen bestaan uit twee onderdelen.

  1. Investeringen die later tot uitvoer komen.
    In de begroting 2021 is een aantal investeringen opgevoerd die in 2022 tot afschrijvingslasten zouden leiden. Het gaat om enkele investeringen in infrastructuur en de sporthal in Ruurlo. Deze investeringen worden niet in 2021 gerealiseerd. Daardoor komen de afschrijvingslasten ook een jaar later. Dit levert lagere lasten op van € 266.000.
  2. Rente inkomst hybride lening.
    In de begroting 2022 is geen rekening meer gehouden met rente-inkomsten vanuit de hybride lening. Dit vanuit de gedachte dat BNG aan alle voorwaarden voldoet en zeer waarschijnlijk de lening zou gaan aflossen. Inmiddels zijn die signalen veranderd. BNG voldoet nog steeds aan de voorwaarden, maar heeft de eerste tranche van de lening nog niet afgelost. Vanuit dat gegeven nemen we voor 2022 en een gedeelte van 2023 nog een rente-inkomst op.

Nieuwe wensen investeringen

Terug naar navigatie - Nieuwe wensen investeringen

Nieuw wensen en investeringen zijn een keuze. Er is wel een onderscheid te maken tussen wensen en investeringen die voortvloeien uit wettelijke taken en wensen en investeringen die voortvloeien uit beleid.

Het totaal aan nieuwe wensen en investeringen bedraagt € 1.044.000.

Bij de afweging van de lijst met wensen en investeringen zijn enkele wensen en investeringen afgevallen.  Deze wensen en investeringen zijn in onderstaande lijst apart benoemd. In de programma's worden de wensen en investeringen toegelicht. De keuze is mede bepaald naar aanleiding van de beschikbare middelen. Als dekking wordt gevonden voor de afgevallen wensen investeringen kunnen deze alsnog worden opgenomen op de lijst. Als mogelijke dekking geven we u mee dat de verhoging van de OZB versneld kan worden doorgevoerd. Daarmee kan in 2022 € 526.000 aan extra inkomsten worden gerealiseerd.

Wensen en investeringen opgenomen in perspectiefnota
Bedragen x € 1.000 2022 I 2022 S 2022 2023 I 2023 S 2023 2024 I 2024 S 2024 2025 I 2025 S 2025
Plezierig wonen
Tiny houses Zwilbroekseweg Eibergen 0 0 0 0 0 0 0 0
Fijn Leven 0 0 0 0 0 0 0
Vervanging voertuigen en machines buitendienst 0 -35 -17 -52 -17 -17 -17 -17
Regionale samenwerking leerplicht -31 -31 -31 -31 -31 -31 -31 -31
Uitvoering plan Garvelinkkamp Ruurlo 0 -15 -15 -15 -15 -15 -15
Renovatie rioolgemalen 0 0 0 0 0 0 0
Renovatie drukrioolunits 0 0 0 0 0 0 0
Revitaliseringsplan centrum Borculo 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Vervanging openbare verlichting langs oude N18 0 0 0 0 0 0 0
Vervanging drie verkeersregelinstallaties 0 -23 -23 -23 -23 -23 -23
Aanpassing Klaashofweg/Schoppenstaestraat 0 -4 -4 -4 -4 -4 -4
Reconstructie kruispunt Geesterseweg - Bollertweg -3 -3 -3 -3 -3 -3
Verkeersplateau Oude Diepenheimseweg - Rotmansdiekske 0 -2 -2 -2 -2 -2 -2
Herinrichting Van Bevervoordestraat 0 -10 -10 -10 -10 -10 -10
Vitaal Platteland 0 0 0 0 0 0 0
Leader -25 -25 0 0 0 0 0 0 0 0
Inhuur ODA in verband met stikstofproblematiek -15 -15 -15 0 -15 -15 0 -15 0 0
Projecten vrijetijdssector -115 -115 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
Zorg voor wie dat nodig heeft 0 0 0 0 0 0 0
Functinoneel beheer sociaal domein -77 -77 -77 -77 -77 -77 -77 -77
Implementatiemanager Voormekaar -57 -57 0 0 0 0 0 0 0 0
Opdrachtgever Welzijn/Gezondheid -85 -85 -85 -85 -85 -85 -85 -85
0 0 0 0 0 0 0
Werken en ondernemen in een actieve regio 0 0 0 0 0 0 0
Schuldhulpverlening 0 -51 -51 -51 -51 -51 -51
0 0 0 0 0 0 0
Sport is meer 0 0 0 0 0 0 0
Extra investering Campus de Wildbaan 0 0 0 -48 -48 -48 -48
Subsidiëring OZB sportverenigingen -70 -70 -70 -70 -70 -70 -70 -70
0 0 0 0 0 0 0
Samen Veilig 0 0 0 0 0 0 0
Deelname Meld Misdaad Anoniem -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1
Regionaal Programmamanager ondermijning -15 -15 -15 -15 -15 -15 -15 -15
Uitvoeren controles/signalen ondermijning -5 -5 0 0 0 0 0 0 0 0
Inzet handhaving illegale kap buitengebied -75 -75 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
Algemeen bestuur en bedrijfsvoering 0 0 0 0 0 0 0
Melding Openbare Ruimte (MOR) -70 -70 -20 -20 -20 -20 -20 -20
Beveiligingsontwikkelingen -100 -100 -100 -100 -100 -100 -100 -100
Coordinator AO/IC -85 -85 -85 -85 -85 -85 -85 -85
ICT Functioneel beheer office -62 -62 -62 -62 -62 -62 -62 -62
Totaal wensen en investeringen -362 -526 -888 -50 -671 -721 -15 -719 -734 0 -719 -719
Afgevallen wensen/investeringen
Bedragen x € 1.000 2022 I 2022 S 2022 2023 I 2023 S 2023 2024 I 2024 S 2024 2025 I 2025 S 2025
Fijn Leven
Aanbrengen fietsstrook op bedrijventerrein Neede -15
Algemeen bestuur en bedrijfsvoering
Junior raadsadviseur -85 -85
Totaal doorgeschoven wensen en investeringen -85 0 -85 -15 0 0 0 0 0 0 0 0

Ombuigingen

Terug naar navigatie - Ombuigingen

In onderstaand overzicht zijn de ombuigingen per programma opgenomen zoals vastgesteld bij de begroting 2021. De ombuigingen zijn ook verwerkt in het meerjarenperspectief. Daarbij is het uitgangspunt dat de ombuigingen gerealiseerd worden. In de verschillende programma's wordt hier verder op in gegaan.

Bedragen x €1.000
Exploitatie Bezuinigingen 21-24 Begroting 2020 Begroting 2021 2022 2023 2024
010 Plezierig wonen 50 -1.824 -1.222 -1.200 -1.177 -1.155
020 Fijn leven 591 -10.409 -9.707 -9.643 -9.884 -9.884
030 Vitaal platteland 40 -849 -227 -227 -227 -197
040 Zorg voor wie dat nodig heeft 0 -26.546 -26.177 -25.946 -25.947 -25.947
050 Werken en ondernemen in een sterke regio 328 -16.691 -13.805 -13.791 -13.653 -13.641
060 Actief met duurzaamheid en energie 125 -2.321 -296 -247 -197 -197
070 Sport is meer! 326 -2.150 -2.252 -2.543 -2.517 -2.227
080 Cultuur is van iedereen 326 -1.743 -1.729 -1.729 -1.473 -1.473
090 Samen veilig 15 -2.796 -2.892 -2.892 -2.877 -2.877
110 Financiën 3.284 65.630 58.308 58.218 57.952 57.598
120 Aan de slag met de Omgevingswet 0 -300 0 0 0 0

Zoals aangegeven zijn alle ombuigingen verwerkt in de meerjarenbegroting. Afwijkingen ten opzichte het plan leiden tot een aanpassing van het meerjarenperspectief. Dit hebben we dan ook verwerkt. Er is op dit moment vooral sprake van incidentele afwijkingen van het plan. Als we het grafisch weergeven ziet de voortgang er als volgt uit:

Hierbij staat Groen voor bezuinigingen die op schema liggen, Oranje voor bezuinigingen die vertraging oplopen en Rood voor bezuinigingen die niet gerealiseerd worden. In bijlage 1 is een overzicht van alle bezuinigingen opgenomen met een eenzelfde kleurcode.

Afwijkingen Berkelland in Balans
Bedragen x € 1.000 2022 I 2022 S 2022 2023 I 2023 S 2023 2024 I 2024 S 2024 2025 I 2025 S 2025
Fijn Leven
Verlagen onderhoudsbudget wegen en paden 0 0 -130 -130 -130 -130
Sport is meer
Uitstel bezuinigingen Sport 0 -26 -26 -121 -121 0 0
Cultuur is van iedereen
Uitstel bezuinigingen Cultuur 0 -255 -255 -255 -255 -255 0 -255
Algemeen bestuur en bedrijfsvoering
Niet realiseren bezuiniging GR'en -25 -25 0 0 0
Algemene dekkingsmiddelen
Herziening lening 15 15 15 15 15 15 15 15
Totaal -25 15 -10 -281 15 -266 -376 -115 -491 -255 -115 -370

Financiële ontwikkelingen na de Perspectiefnota

Terug naar navigatie - Financiële ontwikkelingen na de Perspectiefnota

De bestendige gedragslijn die wij volgen bij het opstellen van de Perspectiefnota is, dat we uitgaan van de situatie zoals deze bekend is tot de meicirculaire. Er zijn grote onzekerheden rond het financiële meerjarenperspectief. Enerzijds is er nog geen kabinet dat hier meer inzicht in gaat verschaffen. Anderzijds is er ook nog geen zekerheid rond de extra middelen Jeugdhulp die nu vrijwel zeker beschikbaar komen. Ook het kabinet erkent het probleem, maar wil ook niet over de toekomstige beschikbaarheid van extra middelen besluiten. De komende maanden gaan we op basis van het totaal beeld van meicirculaire, septembercirculaire en mogelijke besluitvorming rond het toekennen van extra middelen Jeugdhulp werken aan een definitief dekkingsvoorstel voor de meerjarenbegroting. Dit voorstel wordt gelijktijdig met de begroting aangeboden.

Wijze van berekenen Algemene uitkering
Wij berekenen de Algemene uitkering door variabelen die van invloed zijn in te vullen. Iedere gemeente hanteert hiervoor haar eigen manier van omgaan met variabelen. Dit kan zijn op basis van CBS-gegevens, maar ook op basis van eigen inschattingen. Het ministerie van BZK rekent bijvoorbeeld in zijn modellen met een groei van inwoners. Wij houden rekening met een daling van het aantal inwoners. 

2022
Hoewel het gemeentefonds (de te verdelen zak geld) in 2022 daalt, stijgt de algemene uitkering (het gedeelte van het gemeentefonds dat Berkelland krijgt). Dit komt doordat de verdeling gedeeltelijk afhankelijk is van aantallen uitkeringsgerechtigden, inwoners en jongeren. Doordat op landelijk niveau deze aantallen lager uitvallen voor 2022 wordt een kleiner gedeelte van het gemeentefonds op deze manier specifiek naar bepaalde gemeentes verdeeld. Een groter gedeelte wordt vervolgens over alle gemeentes verdeeld. Dit heeft voor 2022 voor Berkelland een positief effect.

Los van de ontwikkeling die nu voor 2022 zichtbaar is, is ook een extra bijdrage toegezegd voor de jeugdzorg in 2022. Het gaat om een bedrag van € 1,3 miljard. De verdeling over de gemeenten zal bij de septembercirculaire zichtbaar worden.

2023 - 2025
Voor 2023 en verder zien we dat de omvang van het gemeentefonds afneemt. Dit komt doordat de voorspellingen van loon- en prijsstijgingen lager uitvallen dan vorig jaar. Lagere loon- en prijsstijgingen leiden tot lagere rijksuitgaven en daarmee een lager gemeentefonds. Vanaf 2023 komen daar ook lagere verwachte rente-uitgaven en lagere afdrachten aan Europa bij. Al deze ontwikkelingen leiden tot een kleiner gemeentefonds en daarmee ook tot een lagere algemene uitkering.

De extra bijdrage die voor 2022 voor de jeugdzorg is toegezegd is voor 2023 en verder nog niet toegezegd. Een beslissing hierover is doorgeschoven naar het nieuwe kabinet. De verwachting is dat er zeker extra geld voor de jeugdzorg beschikbaar zal komen. Onduidelijk is nog hoeveel. Ook is nog onduidelijk hoe de extra bijdrage gefinancierd zal worden.

Meerjarenbeeld na verwerking meicirculaire

Bedragen x € 1.000 2022 I 2022 S 2022 2023 I 2023 S 2023 2024 I 2024 S 2024 2025 I 2025 S 2025
Meerjarenbeeld voor meicirculaire -339 0 -339 -581 -195 -776 -136 287 151 0 423 423
Ontwikkeling meicirculaire 455 455 -984 -984 -1.535 -1535 -1.371 -1371
Indicatief meerjarenperspectief -339 455 116 -581 -1.179 -1.760 -136 -1.248 -1.384 0 -948 -948