Fijn Leven

Investeren in de samenleving
Onverminderd zetten we in op het benutten van de kracht van onze samenleving en het wijk- en kerngericht werken. Daarbij spelen we in op de wijk - en kern specifieke behoeften van de bewoners, zowel qua fysieke als sociale leefomgeving. Om het wijk- en kerngericht werken steeds beter vorm te geven, verbeteren we voortdurend onze werkprocessen en onze onderlinge afstemming. We gebruiken onze reguliere budgetten en middelen om het wijk- en kerngericht werken om te zetten in concrete resultaten en projecten. Bovendien beschikken we over de (nog niet uitgeputte) extra beschikbaar gestelde (eenmalige) middelen in het kader van Samen investeren in Berkelland, waardoor we extra stappen kunnen zetten.

Net als vorig jaar moeten we ook de komende periode de tering naar de nering zetten en kunnen we het extra (tijdelijke) geld voor het wijk- en kerngericht werken goed gebruiken voor (het verder op weg helpen van) concrete projecten en wensen uit de samenleving. We merken dat onze inwoners ons weten te vinden en wij hen.

Een uitnodigende leefomgeving
Met de beschikbare middelen proberen we in te spelen op de wensen van onze inwoners en een zo groot mogelijk maatschappelijk resultaat te halen. Dat betekent veel afstemmen met onze inwoners, bedrijven en instellingen. Dat is een grote uitdaging gezien de corona beperkingen. We blijven op alle mogelijke en gewenste manieren contact zoeken en geven via het 'ambitie gericht beheer' wijken en buurten een centrale rol. Op basis van verschillende thema’s (zoals schoon en veilig, biodiversiteit, klimaatadaptatie en bewegen, recreatie en ontmoeten) inventariseren we wat inwoners het belangrijkst vinden in hun wijk of buurt en bepalen samen hoe we onze leefomgeving inrichten.

We moeten bezuinigen op het groenonderhoud en gebruiken de beschikbaar gestelde extra middelen voor het verbeteren van het groenonderhoud ook om het groen zo vorm te geven dat het onderhoud structureel goedkoper wordt. Binnen de huidige werkwijze is ook veel aandacht voor ecologie. Daar waar mogelijk richten we de openbare ruimte ecologisch in en passen we ecologisch beheer toe.

Veilige en makkelijk berijdbare wegen en paden
Er is een uitvoeringsplan opgesteld voor een impuls van het onderhoud van onze wegen in het buitengebied. Op basis van een gedegen analyse weten we waar we de komende jaren moeten investeren in het wegenonderhoud met de extra tijdelijke middelen die we daarvoor beschikbaar hebben. Deze extra investeringen stellen ons in staat om de komende jaren op onderhoudskosten wat te kunnen besparen zonder dat we daarmee het afgesproken onderhoudsniveau (overwegend laag) geweld aan doen. Dit biedt echter structureel geen soelaas en we zullen op termijn keuzes moeten maken over het gewenste kwaliteitsniveau en de daarbij benodigde structurele middelen.

Leefomgeving aangepast aan het veranderende klimaat
We hebben een watervisie en watertakenplan opgesteld met het Waterschap Rijn en IJssel. De afgelopen periode is klip en klaar geworden dat klimaat adaptief inrichten van onze buitenruimte noodzaak is. We werken samen met het waterschap aan waterberging en waterinfiltratie (afkoppeling), opgenomen in een aantrekkelijke leefomgeving (blauw/groene parels zoals in Ruurlo en andere plekken in voorbereiding). We maken onze leefomgeving (beter) bestand tegen droogte en hitte, maar tegelijkertijd ook tegen wateroverlast. Uiteraard blijft een robuuste afvoer van vuilwater (riool) onze kerntaak waarbij we zo efficiënt en effectief mogelijk te werk gaan.

Onderwijshuisvesting
De gemeenteraad heeft in ingestemd met het Integraal Huisvestingsplan onderwijs 2020-2036. Daarvoor is voor de uitvoering van fase 1 budget (€ 3.500.000) vrijgemaakt. Fase 1 loopt tot 2024. Voor uitvoering van de volgende fasen van het IHP zal in de toekomst (meerjarenbegroting) budget vrijgemaakt moeten worden.  Als investeringen (uit fase 2) naar voren worden gehaald zal daarvoor (eerder) extra budget voor moeten worden vrijgemaakt.

Rioolheffing
De rioolheffing zoals die in het Watertakenplan 2019-2023 opgenomen is, stijgt, naast de prijsinflatie, jaarlijks met 2% om zo naar een kostendekkend tarief. De komende jaren is het tarief niet kostendekkend en gebruiken we ook de rioolvoorziening (reserve) om de noodzakelijke investeringen en onderhoud aan het riool te kunnen financieren. We hebben berekend dat we op deze manier in 2030 op een kostendekkend tarief zitten.

We hebben toegezegd dat als er omstandigheden zijn die maken dat de rioolheffing (eenmalig) minder of niet hoeft te stijgen, we de tariefstijging zullen heroverwegen. Deze omstandigheden doen zich nu voor. In 2019 was er namelijk een positief saldo op riolering en ook 2020 sluit af met een positief saldo. Dit komt o.a. doordat investeringen wat later worden gerealiseerd dan waarmee in het watertakenplan gerekend is. Het positieve saldo wordt toegevoegd aan de voorziening riolering. De voorziening is daardoor op dit moment ruim hoger dan waarmee in het watertakenplan gerekend is.  Dat maakt dat we het, hoewel we nog niet op het berekende kostendekkende tarief voor de planperiode zitten, toch redelijk vinden om voor 2022 eenmalig af te zien van de trendmatige verhoging van 2%.

Buiten kijf blijft uiteraard staan dat gelden vanuit de rioolheffing alleen voor rioleringsinvesteringen gebruikt worden en strikt doelmatig ingezet worden. We zullen vóór 2023 het Watertakenplan herijken. Ook zullen we dan op basis van deze actualisatie een (her)berekening maken van benodigde rioolheffing op de (middel) lange termijn om de doelstellingen in het Watertakenplan te kunnen realiseren.

Afvalstoffenheffing
De tarieven van onze afvalverwerker Twence zijn niet kostendekkend en worden verhoogd. Wat dit precies voor uitwerking heeft voor onze afvalstoffenbegroting vanaf 2022 kunnen wij  op dit moment nog niet exact aangeven. Dat is niet alleen afhankelijk van het verwerkingstarief, maar ook van de hoeveelheid ingezamelde grondstoffen. Deze hoeveelheden zijn onder andere afhankelijk van de afvalscheidingsbereidheid van huishoudens en de ongebruikelijke omstandigheden door corona. Door corona zijn veel meer mensen thuisgebleven en is er veel meer huishoudelijk afval ingezameld. Het is de vraag hoe de stroom huishoudelijk afval zich precies gaat ontwikkelen als corona weer (naar de achtergrond) verdwijnt.
Op dit moment stellen wij voor om het afvalstoffentarief voor 2022 te bepalen op het tarief van 2020 inclusief twee jaar prijsindexering. (Het tarief van 2021 is immers bij amendement A-20-11 van de raad eenmalig teruggebracht naar het tarief van 2019). Wij denken vooralsnog dat de egalisatiereserve voldoende is om de tariefsverhoging van Twence en eventuele tegenvallers in de afvalstoffenbegroting in de nabije toekomst (o.a. als gevolg van Corona) op te vangen. In de gemeenteraadsvergadering van december komen wij met de uitgewerkte afvalstoffenheffing. 

Groen onderhoud
Door woningbouw en de aanleg van bedrijventerreinen is het areaal aan te onderhouden groen de afgelopen jaren uitgebreid. Er is ongeveer 10 hectare aan te onderhouden groen bijgekomen. Dit bestaat voornamelijk uit gazon, extensief gras, hagen en heesters. Deze areaaluitbreiding leidt tot een noodzakelijke verhoging van de onderhoudsbudgetten. De geraamde extra kosten bedragen structureel per jaar € 44.000.

Investeringen Riolering

Uitvoering plan Garvelinkkamp Ruurlo, Fase 1.
Vanwege de hoge investeringskosten en de omvang van de werkzaamheden stellen wij voor om de Garvelinkkamp in Ruurlo in verschillende fases te revitaliseren. Het project Garvelinkkamp bestaat uit 5 fasen en zal rond 2030 afgerond zijn. De 1e fase wordt voorbereid in 2021 en de uitvoering zal plaatsvinden in 2022 en 2023.

De riolering in deze wijk dateert uit 1970 en voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd en is daarom aan vervanging toe. Er wordt een gescheiden rioolsysteem aangelegd voor regen- en vuilwater. Dat betekent minder riooloverstorten op open water en minder water op straat. Regenwaterafvoerleidingen van woningen worden apart aangesloten. Met de vervanging van de riolering kan ook de bovenliggende openbare ruimte heringericht worden. Voor uitvoering van fase 1 van dit plan is een investering benodigd van € 1.500.000 onderverdeeld in € 900.000 voor riolering en € 600.000 voor wegen. Voor het rioleringsgedeelte is dekking in het Watertakenplan. Voor de bovenliggende openbare ruimte is nog geen dekking; zie onder 'wegen'.

Renovatie rioolgemalen
De gemeente heeft circa 80 rioolgemalen. De technische installatie van deze rioolgemalen gaat circa 12 jaar mee. De rioolgemalen worden tweemaal per jaar geïnspecteerd. Uit de inspectieresultaten blijkt dat in 2022 meerdere gemalen aan renovatie toe zijn. Dit was ook voorzien in het Watertakenplan. In de hele planperiode (2019-2023) is hiervoor een bedrag van € 2.900.000 geraamd. Uit oogpunt van bedrijfszekerheid is deze vervangingsinvestering dringend noodzakelijk en kan niet worden uitgesteld. Binnen het Watertakenplan is hiermee rekening gehouden. Investering € 581.000.

Renovatie drukrioolunits
Alle 1800 drukrioolunits worden jaarlijks geïnspecteerd. Op basis van deze inspecties worden renovaties uitgevoerd. In 2005 zijn in de voormalige gemeenten Eibergen en Neede circa 1.000 drukrioolunits aangelegd. Uit de inspectieresultaten blijkt dat de meeste van deze 1.000 units aan renovatie toe zijn. Dit was ook voorzien in het watertakenplan. In de hele planperiode (2019-2023) is hiervoor een bedrag van € 4.600.000 geraamd. Uit oogpunt van bedrijfszekerheid is deze vervangingsinvestering dringend noodzakelijk en kan niet worden uitgesteld. Binnen het Watertakenplan is hiermee rekening gehouden. Investering € 1.000.000.

Revitaliseringsplan centrum Borculo
In december 2020 is het krediet beschikbaar gesteld voor het revitaliseringsplan centrum Borculo. Omdat ook gelijktijdig rioleringswerkzaamheden uitgevoerd kunnen worden die voorzien zijn in het watertakenplan, wordt een extra krediet gevraagd van € 500.000. In het kader van integraal werken, werk met werk maken en het beperken van overlast wordt ook de vuilwater riolering vervangen omdat deze in slechte staat verkeerd. Verder wordt een nieuwe riolering voor hemelwaterafvoer aangelegd om het verharde oppervlak te kunnen afkoppelen.

Investeringen Wegen

Uitvoering plan Garvelinkkamp Ruurlo, Fase 1.
Benodigd budget € 600.000; deze leidt tot structurele extra lasten van € 15.000. Zie toelichting onder 'riolering'.

Vervanging drie verkeersregelinstallaties Eibergen
Met de aanleg van de nieuwe N18 is de oude N18 door de kern Eibergen per 1 oktober 2019 overgedragen aan de gemeente Berkelland. In dit weggedeelte bevinden zich 3 verkeersregelinstallaties (VRI's) die aan vervanging toe zijn. Op basis van de in 2014 getekende realisatieovereenkomst neemt Rijkswaterstaat 50% van de totale vervangingskosten (€ 907.000) voor zijn rekening. Rijkswaterstaat heeft dit bedrag van € 453.500) reeds aan de gemeente Berkelland overgemaakt.  Benodigde investering € 453.000; deze leidt tot een jaarlijkse afschrijvingslast van € 22.675.

Vervanging openbare verlichting langs oude N18
De verlichting langs de oude N18 (Burgemeester Wilhelmweg, Groenloseweg en Haaksbergseweg) in Eibergen is verouderd en veroorzaakt veel storingen. Ook wordt het gewenste verlichtingsniveau niet meer gehaald. Er staan hier 123 stuks verlichtingsobjecten, variërend van 4 tot 10 meter masten, en armaturen met SOX lampen. SOX lampen worden nagenoeg niet meer geproduceerd, omdat ze veel energie verbruiken en kwik bevatten. Hierdoor zijn de lampen moeilijk verkrijgbaar en worden steeds duurder. Door deze masten en armaturen te vervangen voor LED masten/armaturen zal niet alleen het aantal storingen afnemen, maar zal er ook minder energie nodig zijn. Bovendien kan weer worden voldaan aan het gewenste verlichtingsniveau. Door de ingebouwde dimfunctie kan het verlichtingsniveau worden aangepast aan de verkeersintensiteit. De investering is € 237.000. Deze lasten dekken we uit het speerpunt 'gemeente als voorbeeld' van het programma 'Actief met duurzaamheid en energie'.

Aanpassing Klaashofweg/Schoppensteastraat in Eibergen
Voor de herinrichting van de Klaashofweg en de Schoppensteastraat is samen met de bewoners een plan opgesteld. Na de aanpassing van wijkontsluitingsweg naar woonstraat van de Klaashofweg tussen Groenloseweg en Huenderstraat is het noodzakelijk het resterende deel van de Klaashofweg en de in het verlengde liggende Schoppensteaestraat ook aan te passen van wijkontsluitingsweg naar woonstraat. Naast de problemen die er zijn met de trottoirs en de aanwezige bomen aan de Klaashofweg dient de Schoppensteastraat ook afgewaardeerd te worden naar een woonstraat zodat de doorgaande functie overgenomen wordt door de Vogelenzangstraat. Naast het weghalen van overbodige verhardingen wordt er meer openbaar groen in het kader van klimaatadaptatie toegevoegd. Naast minder hittestress worden er mogelijkheden gecreëerd voor infiltratie wat de verdroging tegen gaat. Hiervoor is een investering benodigd van € 137.500. De jaarlijkse afschrijvingslasten zijn € 3.438.

Verkeersplateau Oude Diepenheimseweg – Rotmansdiekske
Op dit kruispunt, waar een aantal verkeerstromen samenkomen, vormt de huidige vormgeving een potentieel verkeersonveilige situatie voor het langzaam verkeer; met name voor scholieren en toeristen. De aanleg van een verkeersplateau remt de snelheid van het gemotoriseerd verkeer en verbetert tegelijkertijd het zicht van verkeersdeelnemers op elkaar. De kosten voor de aanleg bedragen ca € 60.000 exclusief mogelijke grondverwerving, kabels en leidingen niet inbegrepen. De jaarlijkse afschrijvingslasten zijn € 1.500.

Herinrichting Van Bevervoordestraat Gelselaar
Voor de herinrichting van de Van Bevervoordestraat wordt samen met de bewoners een plan opgesteld. Gelselaar, drager van de titel beschermd dorpsgezicht, is een kern met een bijzonder cultuurhistorisch karakter. Om, in navolging van de gedane investering in 2019, ook de overige (2) straten in deze kern van een bestrating met authentieke uitstraling te voorzien passend binnen dit beschermde dorpsgezicht moeten de van Bevervoordestraat (2022) en de Diepheimseweg noord (2023) nog heringericht worden. Investering € 355.000 jaarlijkse last € 8.875. In de meerjarenbegroting 2021 was voor deze herinrichting al een bedrag van € 255.000 opgenomen voor het jaar 2022.

Reconstructie kruispunt Geesterseweg – Bollertweg
In de afgelopen jaren zijn diverse bijna verkeersongevallen voorgekomen op dit kruispunt. Ter verbetering van de verkeersveiligheid en het zicht voor het verkeer vanaf de Bollertweg op het verkeer van de Geesterseweg wordt een zogenaamde bajonetaansluiting aangelegd. De kosten zijn voorzien op ca € 100.000. De jaarlijkse afschrijvingslasten zijn € 2.500.

Voertuigen en machines Buitendienst
Bij de buitendienst zijn een aantal voertuigen en machines aan vervanging toe. Het gaat om:

• 4 zoutstrooiers. Deze zoutstrooiers zijn uit het jaar 2010 en uit oogpunt van bedrijfszekerheid aan vervanging toe. Geraamde investering € 166.000, jaarlast € 16.000.
• Hydraulische bomenknipper voor kraan (€ 10.800 in een keer af te schrijven). Dit hulpwerktuig voor een mobiele kraan heeft zodanig veel slijtage dat deze vervangen moet worden.
• Maaikorf voor hydraulische kraan (€ 8.750 in een keer af te schrijven). Dit hulpwerktuig voor het uitmaaien van watergangen dateert uit 2014 en is vanwege slijtage aan vervanging toe.
• Klepelmaaier voor Kubota tractor (€ 8.200 in een keer af te schrijven). Deze klepelmaaier is 5 jaar oud en wordt ingezet voor het onderhoud van de wandel- en fietspaden. Vanwege de vele reparaties is deze aan vervanging toe.
• Grondfrees (€ 7.600 in een keer af te schrijven). De frees bouwjaar 1998 wordt ingezet voor freeswerk in de bermen, plantsoenen en zandwegen. Door het gebruik in de zandwegen met 'Achterhoeks Padvast' moet hij zwaar en sterk zijn; dit laatste komt onze frees tekort.

 

Wijk- en kerngericht werken
Totaal budget (€ 2,5 miljoen)

Er zal tot en met 2022 ongeveer € 1,6 miljoen worden uitgegeven/besteed aan het Naoberfonds, de doorontwikkeling wijk en kerngericht werken en extra ondersteuning aan wijken en kernen, onder andere in de vorm van bijdragen aan concrete projecten. Zo gaat er een bijdrage naar het verkeersonderzoek in Ruurlo, naar de 'Dorpendeal Rekken' en diverse andere projecten.

De intentie is om het resterend bedrag te reserveren voor het continueren van het Naoberfonds (voor 4 jaar) omdat na 2022 er opnieuw dekking moet worden gevonden voor financiering van het Berkellands Naoberfonds.

Impuls groenonderhoud
Totaal budget (€ 1,5 miljoen)

Het college heeft er voor gekozen om het geld voor het verbeteren van de kwaliteit van het openbaar groen als volgt in te zetten:

• € 300.000 voor de directe aanpak van groenvoorzieningen met slechte kwaliteit;
• € 100.000 voor het goed in kaart brengen van de groenkwaliteit en het ontwikkelen van een uitvoerings- en beheerplan en verwerking in een digitaal beheerprogramma;
• € 1.100.000 voor diverse projecten die voortvloeien uit het uitvoeringsplan en interactie met onze inwoners.

Inmiddels zijn de slechtste groenvoorzieningen geïnventariseerd en aangepakt. Het groen is in kaart gebracht en verwerkt in een digitaal beheerprogramma en er zijn projecten samen met de inwoners uitgevoerd. Er staan nog veel werkzaamheden en projecten met inwoners in de planning. Daarbij zal  een deel van dit budget verder worden ingezet om omvormingen te realiseren, zoals het inzaaien met bloemen, of het vervangen van onderhoudsintensieve beplanting door extensief te onderhouden groen.

Impuls kwaliteit wegen buitengebied
Totaal budget (€ 2 mln)

We hebben een plan opgesteld om een impuls te geven aan het onderhoud van wegen en paden in het buitengebied. Op basis van een gedegen analyse weten we waar we moeten investeren in het wegenonderhoud om met de extra tijdelijke middelen het grootste rendement te halen. Bij de prioritering welke wegen in aanmerking komen voor extra onderhoud is rekening gehouden met het maatschappelijk effect van een weg zoals hoeveelheid verkeer, schoolroutes, recreatieve routes en cultuurhistorie. In 2020 en 2021 is zodoende al een groot deel van het budget besteed. In 2022 zullen de resterende middelen worden ingezet voor extra onderhoud uitgevoerd aan wegen in het buitengebied.