Leeswijzer

De opzet van de begroting 2021 kent enkele wijzigingen ten opzichte van de begroting 2020. De belangrijkste wijziging is het toevoegen van een hoofdstuk ‘Financiële begroting’. In dit hoofdstuk zijn voornamelijk de tabellen opgenomen die in de begroting 2020 in het programma Financiën stonden. Dit is gedaan om de aansluiting met het Besluit Begroting en Verantwoording zichtbaarder te maken. Naast het programmaplan, met de verschillende programma's en de verplichte paragrafen zijn de financiële gegevens nu ook in een apart hoofdstuk terug te vinden. Er zijn ook 3 niet verplichte paragrafen opgenomen. Dat is de paragraaf Reserves (ook opgenomen in begroting 2020) en nieuw in deze begroting is de paragraaf Ombuigingen/bezuinigingen. Alle voorgestelde bezuinigingen en ombuigingen zijn daarmee overzichtelijk in beeld.

De doorontwikkeling en verbetering van de P&C-cyclus staat op de agenda. In deze begroting is die doorontwikkeling nog vooral gericht op technische verbeteringen. Voor de begroting 2022 richten we ons op de meer inhoudelijke doorontwikkeling.
De technische verbeteringen zijn:

1. Bij activiteiten waar een budget bij hoort, is het nummer (010.060) van het budget vermeld. Op deze manier is de aansluiting tussen activiteit en geld duidelijker.
2. Aan elk programma is een activiteit ‘reserves’ toegevoegd. Dat maakt duidelijk dat een gedeelte van de lasten in een programma gedekt wordt uit reserves. Voorheen werden de onttrekkingen aan reserves weergegeven in het programma Financiën.
3. Bij wijze van proef is aan een aantal programma's een extra financiële tabel toegevoegd. In deze tabel zijn de projecten uit het programma opgenomen. Dit zijn projecten die over meerdere jaren lopen. Voor het totale project wordt dan geld beschikbaar gesteld. Daarbij wordt zo goed mogelijk een verdeling gemaakt over de jaren dat een project loopt. Deze verdeling blijkt in de praktijk vaak niet te kloppen. Door het toevoegen van de tabel ‘projecten’ maken we inzichtelijk wat het totaal begrote bedrag is, wat er inmiddels is besteed en wat er nog uit te geven is. Voor de projecten in de projectentabel geldt dan ook dat het overgebleven budget van het begrotingsjaar bij de jaarrekening overgeheveld wordt naar het volgende jaar.

De tabellen in de begroting geven de bedragen weer x € 1.000 (duizenden euro's) tenzij anders vermeld. De lasten worden weergegeven met een – (min), de baten met een + (plus). Een programma met een negatief saldo betekent, dat er meer lasten in het programma zitten dan baten. Om de cijfers in de tabellen leesbaar te houden zijn bij de omschrijvingen afkortingen gebruikt.

In de begroting zijn beleidsindicatoren opgenomen. De beleidsindicatoren die nu zijn opgenomen zijn verplicht vanuit het Besluit Begroting en Verantwoording. De beleidsindicatoren hebben in de meeste gevallen geen relatie met onze doelstellingen en activiteiten. De gegevens worden voor het grootste gedeelte via de website 'Waar staat je gemeente' verzameld. Daar worden de nieuwste beschikbare cijfers gepubliceerd, net zo als de vergelijking met Nederland. 

In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) staat dat de raad de jaarstukken vaststelt die bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. Het jaarverslag bestaat uit programma's en paragrafen.
De programma’s zijn een samenhangende verzameling van activiteiten, die gericht zijn op het bereiken van vooraf bepaalde maatschappelijke doelen en effecten. Hieraan zijn prestatie indicatoren gekoppeld (bron:  waarstaatjegemeente.nl). In het BBV staat ook dat per programma een overzicht van de gerealiseerde baten en lasten moet worden opgenomen. In deze samenvatting is net als in het jaarrekening-gedeelte een overzicht opgenomen waarin alle programma's op een rij staan. Naast het BBV staan in de Financiële verordening gemeente Berkelland 2020 regels over budgetbewaking en rapportage.

De jaarstukken bestaan uit een jaarverslag en een jaarrekening. In het jaarverslag wordt vooral aandacht geschonken aan het gevoerde beleid en de daarbij behorende baten en lasten. De jaarrekening gaat meer in op de financiële positie van de gemeente.

Het jaarverslag is ingedeeld in 11 programma's, 7 verplichte paragrafen en 3 niet verplichte paragrafen. Binnen het programma kennen we speerpunten en activiteiten. De speerpunten geven aan wat we willen bereiken. De activiteiten geven aan wat we gaan doen/of hebben gedaan om dit te realiseren. In het jaarverslag zijn de teksten van de begroting opgenomen. Bij de activiteiten is een toelichting opgenomen hoe het met deze activiteiten is gegaan. Hierbij  maken we gebruik van 2 indicatoren. Kwaliteit en Geld. In tegenstelling tot vorig jaar hebben we de indicator tijd laten vervallen. Dit hebben we gedaan omdat veel activiteiten doorlopend van aard zijn. Er is dan bij de indicator tijd niets te melden. Bij activiteiten waar wel iets te melden is over de planning doen we dit bij de indicator kwaliteit. De indicator kwaliteit gaat daarmee over hoe de activiteit is uitgevoerd op inhoud en in de tijd. Is gedaan wat gedacht werd, is er meer gedaan of is er minder gedaan. Is het sneller of langzamer gegaan.

De indicator geld gaat over het budget. Is dit voldoende gebleken of is er overgebleven. De programma's zijn:

• Plezierig Wonen
• Fijn Leven
• Vitaal Platteland
• Zorg voor wie dat nodig heeft
• Werken en ondernemen in een sterke regio
• Actief met duurzaamheid en energie
• Sport is meer!
• Cultuur is van iedereen
• Samen veilig
• Aan de slag met de Omgevingswet
• Financiën

De programma's die in de jaarrekening 2021 zijn opgenomen komen overeen met de programma's die in de begroting 2021 staan. Naast de verplichte paragrafen zijn de paragrafen Reserves en Samen investeren in Berkelland
toegevoegd. De paragrafen geven elk vanuit een ander perspectief een doorsnede van de rekening. Op punten zijn de paragrafen tamelijk technisch van aard. Het zijn:

• Bedrijfsvoering
• Grondbeleid
• Lokale heffingen
• Weerstandsvermogen en risicobeheersing
• Verbonden partijen
• Financiering
• Onderhoud kapitaalgoederen
• Reserves
• Samen investeren in Berkelland
• Ombuigingen/Bezuinigingen

De jaarrekening is hoofdzakelijk financieel van aard en bestaat uit de balans van de gemeente plus een uitgebreide toelichting hierop. Verder is een overzicht van baten en lasten opgenomen en is een onderbouwing gegeven op de mutaties van de reserves en voorzieningen. Tenslotte is de verplichte bijlage Sisa verantwoording toegevoegd evenals een aansluittabel tussen primitieve begroting en begroting in de jaarrekening.