Hierbij bieden wij u het Jaarverslag en de jaarrekening over 2019 aan. Een financiële en beleidsverantwoording van alle activiteiten die we ons met de programmabegroting hadden voorgenomen. Hieronder beschrijven we een aantal hoofdlijnen van het resultaat over het afgelopen jaar.
De transformatie in het sociaal domein verder en sneller in beweging
In het sociaal domein staat de uitvoering van de drie grote wetten (Jeugdzorg, Wmo en de Participatiewet) centraal. Het zijn ‘openeind’-regelingen: wanneer iemand tot de doelgroep behoort en aan de voorgeschreven voorwaarden voldoet, kan hij of zij een beroep doen op voorzieningen.
Onze tekorten in dit domein blijven hoog. Ondanks de tijdelijk extra middelen voor het sociaal domein die zijn toegevoegd aan de algemene uitkering (de bedragen variëren tot en met 2023 voor onze gemeente tussen de 1,3 miljoen en 2 miljoen). En ondanks de besparingen op onze reguliere uitgaven (van € 463.000 in 2019 tot € 912.000 in 2022).
Daarom is uw en onze behoefte om te sturen in het Sociaal Domein groot en onze inzet navenant. Wij hebben u gedurende het jaar 2019 zoveel mogelijk betrokken bij de stappen die we hebben gezet en nog gaan zetten via de sporen: uitgaven beperken, inkomsten verhogen, inzetten op preventie en ‘sturen als onderdeel van het reguliere werk’. De laatste twee hebben op termijn het meeste effect. In 2019 legden we de basis voor onze aanpak en deze is geconcretiseerd in het plan ‘Doorpakken Sturen in het Sociaal Domein’. Ons doel blijft: daar waar dat kan inwoners helpen om zelf hun problemen op te lossen en daar waar dat niet kan, zorg te leveren voor wie dat nodig heeft.
Van plannen maken naar plannen uitvoeren
Het jaar 2019 heeft ook in het teken gestaan van het maken en voorbereiden van (uitvoerings)plannen voor de ambities die in het begin van deze bestuursperiode zijn uitgesproken. Zoals op het gebied van: groenonderhoud, ecologisch bermbeheer, wijk- en kerngericht werken, vitale winkelcentra, kwaliteit wegen buitengebied, asbestsanering, woonbeleid, een nieuw energie- uitvoeringsprogramma, certificering CO2 prestatieladder, transformatie Sociaal Domein, een regionaal sportakkoord als basis voor een lokaal sportakkoord, een nieuwe cultuur- en erfgoedvisie.
Helaas is het ook lastig gebleken om vacatureruimte in te vullen, waardoor projecten (en budgetten) zijn blijven liggen.
Dat verklaart ook een groot deel van het positieve financiële resultaat op de bedrijfsvoering.
Wijk- en kerngericht werken werkt
We hebben mooie resultaten geboekt. Er zijn woon-/leefplannen gemaakt in kleine kernen en in de grote kernen hebben we daarmee een begin gemaakt. Er is een integrale analyse gemaakt van heel Berkelland (op kern-/wijkniveau) en daardoor weten we waar we nog stappen kunnen (en willen) maken in het wijk-en kerngericht werken. Samen met onze inwoners blijven we hieraan werken en onze gebiedscontactpersonen en -wethouders houden voortdurend contact. Het opgerichte Berkellandse Naoberfonds Berkelland helpt ons bij het ondersteunen van initiatieven. We merken dat de samenleving ons weet te vinden en door verbindingen te leggen zijn al mooie resultaten bereikt.
Ombuigingen voor een gezond meerjarenperspectief
Veel ambtelijke energie is gestoken in het proces om te komen tot een gemeente die qua inkomsten en uitgaven weer in balans is: ‘Berkelland in Balans’. Het leidt tot creatieve ideeën om toch resultaten te bereiken met minder geld. Het proces is in 2019 volgens afspraak en planning verlopen en besluitvorming is voorzien bij de perspectiefnota 2020.
Corona heeft impact
De uitbraak van COVID-19 (Corona) eind februari 2020 heeft een enorme impact op ons allemaal en leidt tot ongekende (werk)omstandigheden. Zo was het een hele toer om deze jaarrekening ‘op afstand’ te maken en te controleren.
De Corona-aanpak heeft ook gevolgen voor onze inwoners, ondernemers, instellingen en verenigingen. We doen ons best om ze, aanvullend op de landelijke maatregelen, waar mogelijk te ondersteunen.
Er zijn als gevolg van de uitbraak geen financiële gevolgen voor de jaarrekening 2019, maar wel voor veel beleidsterreinen van onze begroting 2020 en voor de jaren daarna. Hoe groot de (financiële) impact zal zijn is nu onmogelijk te bepalen. We houden onze risico’s en die van onze partners in de gaten. We bewaken onze liquiditeitspositie goed en nemen zo nodig maatregelen om onze taken gedurende deze crisis zo goed mogelijk te blijven uitvoeren. Onze organisatie is voldoende toegerust om de belangrijkste diensten te blijven verlenen en loopt geen risico voor de continuïteit.
Financiën op hoofdlijnen
De jaarstukken laten een positieve resultaat van € 6.969.000 zien. Het betreft voornamelijk incidentele meevallers. Dit ondanks de tegenvallers in het Sociaal Domein van in totaal € 1.058.000.
Structureel kunnen we rekenen op een voordeel van € 500.000.
Geen OZB teruggave
In de jaarstukken is ook de bestemming van het positieve resultaat van € 6.969.000 opgenomen. Ons bestemmingsvoorstel wijkt af van het vastgestelde bestemmingsbeleid op het punt van de OZB teruggave. In tegenstelling tot het vastgestelde beleid wordt het laatste gedeelte van het restant resultaat niet bestemd voor OZB teruggaaf maar als toevoeging aan de algemene reserve. Reden hiervoor is de onzekere tijd waarin we ons nu bevinden. Het gaat om een bedrag van € 962.000.
We hebben ons best gedaan om u met uitgebreidere toelichtingen meer inzicht te geven in de voortgang.
Maar het kan beslist nog beter. Daarom zijn we samen met uw auditcommissie een verbeteringstraject gestart voor de P&C-cyclus en de documenten die daarbij horen.