Ontwikkelingen 2025-2028

We zien dat de meerjarenbegroting onder druk blijft staan. Deels door externe ontwikkelingen en deels door het feit dat tegenover de taken die we van het Rijk krijgen onvoldoende middelen staan. Daar komen onze eigen ambities ook nog bij. 

In onderstaande tabellen hebben we de meerjarenbegroting geactualiseerd. Het beeld dat in de tabellen zichtbaar is gemaakt bouwt op van de begroting 2024 naar de stand van zaken zoals we die nu kennen. Onder de tabellen wordt per onderdeel een korte toelichting gegeven.

 

Bedragen x € 1.000	2025	2026	2027	2028
Begroting 2024	392	-8.053	-8.350	-8.851
2e Bestuursrapportage Fijnder	72	72	72	72
Versterken rekenkamer	-32	-32	-32	-32
Ontwikkelingen uit jaarrekening	120	120	120	120
Autonome ontwikkelingen	-1.022	-905	-616	-606
Nieuw beleid	-526	-69	-69	-69
Meerjaren saldo	-996	-8.867	-8.875	-9.366

In de jaarrekening 2023 is een ontwikkeling terug te vinden die een structureel effect heeft van 620.000.  Op de lijst met mogelijke besparingen voor fase 1 is hiervan € 500.000 opgenomen. Het restant van € 120.000 nemen we op als ontwikkelingen uit de jaarrekening.

 

SPUK GALA

De kosten van de combinatiefunctionarissen zitten al in onze begroting. Via een specifieke uitkering (SPUK) GALA kunnen we deze kosten nu opvoeren en krijgen daar nu structureel een vergoeding voor.  Dit levert een structureel voordeel op van € 160.000.

 

Beheer en onderhoud gebouwen

De kosten voor het beheer en onderhoud van leegstaande gebouwen zijn in tegenstelling tot de verwachting niet afgenomen. We brengen de raming meer in overstemming met de werkelijkheid. Dit leidt tot extra lasten van € 65.000.

 

Toeristenbelasting

Bij de analyse van de jaarrekening is de eerste voorzichtige conclusie getrokken dat de raming voor de Toeristenbelasting structureel € 25.000 te laag is.

 

Bedragen x € 1.000	2024	2025	2026	2027
SPUK GALA combinatiefunctionarissen	160	160	160	160
Stelpost bezuinigingen gebouwen	-65	-65	-65	-65
Toeristenbelasting	25	25	25	25
Meerjaren saldo	120	120	120	120

Autonome ontwikkelingen zijn ontwikkelingen die onontkoombaar zijn. Als gemeente hebben we geen directe invloed op de ontwikkeling. De autonome ontwikkelingen zijn op te splitsten in 4 categorieën.

1. Loon- en prijsontwikkelingen
   Deze ontwikkelingen doen zich voor doordat producenten hun prijzen verhogen en door afspraken in de CAO. Als basis gaan we uit van de cijfers van het CPB zoals deze gepubliceerd worden in de meicirculaire. 
2. Begrotingen gemeenschappelijke regelingen
   De begrotingen van gemeenschappelijke regelingen zijn voor ons een autonome ontwikkeling. Het algemeen bestuur van de gemeenschappelijk regeling stelt de begroting vast. Vervolgens is de bijdrage die daarin voor ons staat genoemd een feit. We kunnen in de algemeen bestuursvergadering wel invloed uitoefenen, maar deze is zeer beperkt.
3. Gevolgen van besluiten
   In de loop van het jaar worden besluiten genomen, door ons maar ook door andere organisaties die een effect hebben op onze uitgaven.
4. Algemene uitkering
   Omdat wij de meerjarenbegroting ramen in constante prijzen wordt er in onze raming geen rekening gehouden met een stijging van de algemene uitkering door loon- en prijsstijgingen. Op basis van de septembercirculaire 2023 houden we rekening met de loon- en prijscompensatie in de algemene uitkering voor 2025.

Het structurele effect van de autonome ontwikkelingen is € 611.000. In de programma's worden de autonome ontwikkelingen toegelicht.

 

Bedragen x € 1.000	2025	2026	2027	2028
Loon- en prijsstijging	-2.900	-2.900	-2.900	-2.900
Gemeenschappelijke regelingen	-500	-500	-500	-500
Gevolgen van besluiten	-1.027	-905	-616	-606
Algemene uitkering	3.400	3.400	3.400	3.400
Meerjaren saldo	-1.027	-905	-616	-606

In deze perspectiefnota hebben we het nieuw beleid geïnventariseerd. De ontwikkeling van het meerjarenperspectief biedt weinig ruimte voor nieuw beleid. We hebben het nieuw beleid zoveel mogelijk beperkt tot het nieuw beleid dat budgettair neutraal is of dat slechts leidt tot een uitgave in één enkel jaar. We maken één uitzondering voor het Team Zorg en Veiligheid. Dit team is als pilot opgezet en laat goede resultaten zien. We willen dit dan ook voortzetten.  Daarnaast is er nog een aantal onderwerpen waarvan we weten dat deze tot extra lasten kunnen leiden. Dit is nog afhankelijk van keuzes die gemaakt (moeten) worden. Omdat de keuzes nog niet gemaakt zijn zijn de onderwerpen nog niet verwerkt in deze perspectiefnota. Voor de volledigheid hebben we de onderwerpen wel opgenomen als onderdeel van deze lijst.

 

Bedragen x € 1.000	2025	2026	2027	2028
Mee te nemen nieuw beleid
Een toekomstbestendig sociaal domein
Team Zorg en Veiligheid	-69	-69	-69	-69
Algemeen bestuur en bedrijfsvoering
80 jaar vrijheid	-21
Regio Deal Achterhoek	-436
Totaal mee te nemen nieuw beleid	-526	-69	-69	-69
Niet mee te nemen nieuw beleid/onderwerpen
Onze aantrekkelijke leefomgeving
Wegen beheerplan
Vitaal Platteland
Bermen beheerplan
Een toekomstbestendig sociaal domein
SDA, toezichtstaken	-40	-40	-40	-40
Sport en cultuur bewegen je!
Cultuur en erfgoedpact	-15	-15	-15	-15
Huisvesting bibliotheek	-570
Regionale omroep	-31	-31	-31	-31
Sporthal Ruurlo (vanaf 2029)
Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers
Veiligheid
Robuuste ODA		-150	-150	-150
Algemeen bestuur en bedrijfsvoering
Bode bus		-4	-4	-4
Totaal wensen en investeringen	-656	-240	-240	-240

Bedragen x € 1.000	2025	2026	2027	2028
Passend wonen - Winst Grondexploitaties	400	400	400	400
Een toekomstbestendig Sociaal domein - Begroten met lef	400	400	400	400
Een toekomstbestendig Sociaal domein - Landelijke hervormingsagenda jeugd		600	600	600
Sport en cultuur bewegen je! - GALA vergoeding	100	100	100	100
Werken en leren - Participatiewet/Fijnder	100	100	100	100
Algemeen bestuur en bedrijfsvoering - Stelpost onderuitputting bedrijfsvoering	700	700	700	700
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien - Onvoorzien	100	100	100	100
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien - Meerjarige Algemene uitkering		200	200	200
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien - Renteinkomsten	500	500	500	500
Totaal	2.300	3.100	3.100	3.100

De bestendige gedragslijn die wij volgen bij het opstellen van de Perspectiefnota is, dat we uitgaan van de situatie zoals deze bekend is tot de meicirculaire. Er zijn grote onzekerheden rond het financiële meerjarenperspectief. Met name sterk oplopende prijzen als gevolg van de hoge energieprijzen en de krapte op de arbeidsmarkt zorgen dat de prijzen voor investeringen slecht te begroten zijn. Daarnaast blijft onduidelijk of de kosten voor de jeugdzorg gecompenseerd zullen worden en hoe er wordt omgegaan met de verlaging van de algemene uitkering vanaf 2026.