Inleiding
In deze paragraaf informeren we u over de grote ontwikkelingen die van invloed zijn op de bestuurlijke keuzes die op ons afkomen.
De Russische inval in Oekraïne brengt veel menselijk leed, maar ook onzekerheid met zich mee. Voor Nederland leidt dit vooral tot hogere energieprijzen. Gevolgen op langere termijn hangen af van sancties en tegenmaatregelen. De hogere prijzen van gas en olie komen boven op de toch al hoge inflatie. De prijzen voor energie waren al sterk opgelopen. Ook de grotere vraag naar bepaalde producten en capaciteitsproblemen in het containervervoer dragen bij aan een wereldwijd snel gestegen inflatie.
De inflatie zal in ieder geval in 2022 hoog zijn. De Nederlandse economie is relatief gevoelig voor de prijs van gas, en juist die prijs is sterk gestegen. De huidige inflatie in Nederland behoort daarmee tot de hoogste van Europa. De verwachting is dat de energieprijzen geleidelijk zullen dalen. De prijzen blijven waarschijnlijk wel duidelijk hoger dan voor corona. Voor de ontwikkeling van de inflatie is het naast het verloop van de energieprijzen vooral de vraag hoe dit verder doorwerkt. Hogere prijzen voor energie en grondstoffen leiden langzaam tot prijsstijgingen in andere productcategorieën. Dat is op dit moment te zien in de voedselprijzen. Naarmate de inflatie langer aanhoudt, wordt de kans groter dat ook in andere onderdelen de prijzen stijgen groter.
Voor de ontwikkeling van de economische groei blijft het verloop van de coronapandemie van belang. Het belang neemt wel af. Na het opheffen van de coronamaatregelen in de zomer van 2021 groeide de economie sterker dan verwacht. De lockdown aan het einde van het jaar zorgde weer voor een nieuwe vertraging in de groei van de economie. De verwachting is dat de gevolgen van eventuele toekomstige lockdowns steeds minder invloed hebben op de macro-economische ontwikkelingen. Voor individuele personen en bedrijven kunnen lockdowns natuurlijk wel grote gevolgen hebben. Ook blijven de gevolgen van de coronapandemie op de brede welvaart, psychische problemen en leerachterstanden bij jongeren als gevolg van schoolsluitingen een zorg.
De arbeidsmarkt is door het steunbeleid gedurende de krimp in 2020 en het herstel in 2021 zeer krap gebleven en zal dat de komende jaren blijven. De vraag is dan ook of de ambities die het Rijk maar ook wij hebben kunnen worden uitgevoerd.
De internationale ontwikkelingen zorgen voor veel onzekerheden. Naast de oorlog in Oekraïne, sluimert ook nog altijd het risico op ‘ontkoppeling’ van China als gevolg van handelsspanningen en de bijbehorende onzekerheid. Ook het monetaire beleid van de Federal Reserve Board (FED) en de Europese Centrale Bank (ECB) zorgen voor onzekerheid. Het laag houden van de rente leidde tot hoge prijzen van huizen en aandelen. Als de hoge inflatie langer aanhoudt kan het beleid aangepast worden waardoor rente verder stijgt.
De economische groei en de krapte op de arbeidsmarkt werken ook door in wat we in Berkelland kunnen bereiken. De bijdragen van het Rijk zijn gerelateerd aan de Rijksuitgaven. Economische groei draagt bij aan een stijging van de Rijksuitgaven en daarmee een stijging van de inkomsten voor de gemeente. De hoge energie en brandstofprijzen zorgen ook voor stijgende grondstofprijzen. Investeringen zullen hierdoor de komende periode duurder uitvallen dan de laatste jaren. Daarbij komt dat de krapte op de arbeidsmarkt ervoor zorgt dat er ook onvoldoende capaciteit is om werken weg te zetten.